İnterneti kullanırken gizliliğiniz konusunda endişeleriniz varsa bir VPN veya proxy sunucusu kullanmayı düşünmüş olabilirsiniz. Her ikisi de internet bağlantınızın güvenliğini artırır ancak tam olarak nasıl çalışırlar ve aralarındaki farklılıklar nelerdir? Çevrimiçi gizliliğinizi iyileştirmek istiyorsanız buna yönelik doğru aracı seçtiğinizden emin olmak için VPN’ler ve proxy sunucuları arasındaki farkı bilmeniz gerekir.
VPN ve proxy sunucusunun tanımı
VPN’ler ve proxy sunucuları, çeşitli yollarla IP adresinizi gizlemenizi sağlayarak size daha fazla gizlilik sunar. Bunu nasıl başardıkları ve diğer gizlilik işlevlerini ne ölçüde sundukları büyük oranda değişir.
Proxy sunucusu nedir?
Genellikle web’de gezinirken bilgisayarınız doğrudan bir web sitesine bağlanır ve okumanız için sayfaları indirmeye başlar. Bu süreç oldukça basittir. Ancak proxy sunucusu kullandığınızda bilgisayarınız tüm web trafiğini önce proxy sunucusuna gönderir. Proxy, isteğinizi hedef web sitesine iletir, bilgileri indirir ve size geri iletir.
Proxy sunucuları, IP adreslerini bu şekilde maskeleyerek kullanıcıların içerik kısıtlamalarını atlamasını ve izlenmeyi önlemesini sağlar. Kullanıcılar, coğrafi olarak kısıtlanmış içeriği görüntüleyebilirler. Örneğin, İngiltere merkezli bir Netflix abonesi, ABD Netflix içeriğine erişmek için bir ABD proxy sunucusuna bağlanabilir.
VPN nedir?
VPN, sanal özel ağ (virtual private network) anlamına gelir. Bir VPN, verileriniz için şifreli bir tünel oluşturur, IP adresinizi gizleyerek çevrimiçi kimliğinizi korur ve herkese açık Wi-Fi erişim noktalarını güvenle kullanmanıza olanak tanır. Kaspersky’nin VPN ile ilgili ayrıntılı makalesini buradan okuyabilirsiniz.
VPN’ler işletim sistemi düzeyinde çalışır. Yani tarayıcınızdan veya bir uygulamadan gelen tüm trafiğinizi yeniden yönlendirirler. Aynı zamanda internet ve cihazınız arasındaki trafiği de şifrelerler. Sonuç olarak İnternet Servis Sağlayıcınız (İSS) çevrimiçi olarak ne yaptığınızı göremez; yalnızca bir VPN sunucusuna bağlı olduğunuzu görebilir. Bu şifreleme aynı zamanda sizi web sitesi takibine, devlet gözetimine ve cihazınızı gözetlemeye çalışan bilgisayar korsanlarına karşı korur.
Proxy sunucusu ve VPN arasındaki fark nedir?
Proxy sunucuları ve VPN’ler arasındaki farklar şunlardır:
VPN’ler bilgileri şifreler
VPN’ler gönderdiğiniz veya aldığınız tüm verileri şifrelerken proxy sunucuları bunu yapmaz. Veri şifreleme, çevrimiçi bankacılık veya çevrimiçi alışveriş gibi hassas işlemlerde size ekstra güvenlik sağlar; böylece suçlular, kredi kartı bilgilerinizi veya oturum açma kimlik bilgilerinizi ele geçiremez.
Ücretsiz proxy sunucuları daha yavaş olabilir
Kullanıcıların erişim şekillerine bağlı olarak hem VPN’ler hem de proxy sunucuları gezinme sürecinizi yavaşlatabilir. Ancak bu daha çok ücretsiz proxy bağlantıları için geçerlidir; daha az yapılandırma seçeneği, zayıf altyapı ve daha az destek nedeniyle daha yavaş (ve daha az güvenli) olabilirler. Hız, sağlayıcıya göre değişiklik gösterse de VPN’ler genellikle daha hızlı bir seçenektir.
VPN’ler genelde ücretlidir
Sunabildikleri özellikler kısıtlı olduğu ve verilerinizi ele geçirmeye meyilli oldukları için ücretsiz VPN hizmetlerini kullanmak iyi bir fikir değildir. Sonuç olarak kullanıcılar, daha iyi veri şifreleme sağladığı ve daha güvenli olduğu için ücretli VPN’leri tercih ediyorlar. Buna karşın çoğu proxy sunucusu ücretsizdir. Bu da genellikle VPN’lerin daha pahalı bir seçenek olduğu anlamına gelir.
VPN’ler daha fazla kapsama alanı sunar.
VPN’ler işletim sistemi düzeyinde çalışır ve tüm trafiğinizi bir VPN sunucusu üzerinden yeniden yönlendirirken proxy sunucuları uygulama düzeyinde çalışır ve yalnızca belirli bir uygulamanın veya tarayıcının trafiğini yeniden yönlendirir. Yani VPN’ler web sitesi ve uygulama dâhil tüm web etkinliğini şifreler, proxy sunucuları ise tek seferde yalnızca bir web sitesi veya uygulamayı gizler. Sonuç olarak VPN’ler kullanıcıları için daha fazla kapsama alanı sunar.
Çoğu VPN trafiği kaydetmez
Çoğu VPN sağlayıcısı web trafiğinizi kaydetmezken proxy sunucuları kaydeder. Tam gizlilik istiyorsanız kayıt tutmama politikası olan bir VPN sağlayıcısı kullanın; bu, internette gezinmek için hizmetlerini kullanırken etkinliğinizi izlemeyecekleri ve depolamayacakları anlamına gelir. Buna karşın ücretsiz bir proxy sunucusu, verilerinizi üçüncü taraflara satmak için trafiğinizi izleyebilir.
Proxy türleri
Farklı proxy türleri vardır. En yaygın türler şunlardır:
HTTP proxy sunucuları
HTTP proxy sunucuları, web tabanlı trafik için tasarlanmıştır. Kullanıcı, proxy sunucusunu web tarayıcısı yapılandırma dosyasına bağlar veya tarayıcısı proxy sunucularını desteklemiyorsa bir tarayıcı uzantısı kullanır ve tüm web trafiği uzak proxy üzerinden yönlendirilir. Bu proxy türü, coğrafi olarak kısıtlanmış içeriğe (örneğin, bölgenizde kısıtlanmış olabilecek bir çevrimiçi video) erişmek için kullanılır (ancak bunun içerik sağlayıcınızla yaptığınız kullanıcı sözleşmesini ihlal edebileceğini unutmayın).
Çevrimiçi bankacılık veya çevrimiçi alışveriş gibi hassas işlemleri gerçekleştirmek için bir HTTP proxy sunucusu kullanıyorsanız SSL özellikli bir tarayıcı kullanmak ve yalnızca güncel SSL sertifikasına sahip web sitelerine bağlanmak büyük önem taşır. Proxy sunucuları trafiği şifrelemez; bu sunucuları kullanırken sahip olacağınız tek şifreleme, kendi sağladığınız şifrelemedir.
SOCKS5 proxy sunucuları
SOCKS5 proxy sunucuları, web siteleri üzerinde çalışır ancak dosya paylaşım sitelerine, video akış hizmetlerine veya çevrimiçi oyunlara erişmek için de kullanılabilir. Ancak bir uygulamaya SOCKS5 proxy sunucusuyla bağlanmak yavaşlamaya neden olabilir. Bunun nedeni, ücretsiz proxy sunucularının daha yavaş altyapıya, daha az yapılandırma seçeneğine ve daha az desteğe sahip olmasıdır.
Şeffaf proxy sunucuları
Proxy sunucuları yalnızca belirli web sitelerine ulaşmak için kullanılmaz. Aynı zamanda tam tersini sağlamak için de kullanılabilirler. Örneğin, belirli kuruluşlar (şirketler, okullar veya kütüphaneler) veya ebeveynler, interneti kullanırken kullanıcıların içeriğini engellemek veya filtrelemek için şeffaf proxy sunucusu kurmak isteyebilirler. Farkında olmadan şeffaf proxy sunucusu kullanmış olabilirsiniz.
Hangisini kullanmalısınız? VPN mi yoksa proxy sunucusu mu?
Amacınız IP adresinizi gizlemekse bir proxy sunucusu veya VPN kullanmak amacınıza ulaşmanızı sağlayacaktır. Gezinme hızı hakkında endişeleriniz varsa ve IP adresinizi yalnızca tek bir site veya uygulamadan gizlemek istiyorsanız ücretsiz bir proxy sunucusu işinizi görecektir.
Diğer yandan, gezinme etkinliğinizi başkalarından gizli tutmak istiyorsanız internete VPN aracılığıyla girmek daha iyi bir seçenektir. Bunun nedeni şifrelemedir: VPN’ler verilerinizi çevrimiçiyken şifrelerken proxy sunucuları bunu yapmaz. Çevrimiçi bankacılık veya çevrimiçi alışveriş gibi etkinlikler gerçekleştiriyorsanız VPN daha fazla güvenlik sağladığı için tercih edilmelidir.
En iyi VPN sağlayıcıları, hizmetleri karşılığında ücret alacak olsa da sağladıkları güvenlik, en hassas kişisel ve finansal bilgilerinizin potansiyel kötü niyetli kişilerden korunması anlamına gelir.
Özet: VPN, trafiğinizi güvenli bir VPN sunucusu üzerinden yönlendirdiği ve trafiğinizi şifrelediği için proxy sunucusundan daha fazla gizlilik ve güvenlik sağlar. Proxy sunucusu, trafiğinizi yalnızca bir aracı sunucu üzerinden iletir ancak mutlaka ek koruma sağlamaz. Proxy sunucularının aksine VPN’ler, tüm trafiğinizi güvende tutmak için işletim sistemi düzeyinde çalışır.
Hem VPN hem de proxy sunucusuna ihtiyacınız var mıdır?
Kısaca söylemek gerekirse hayır. Hâlihazırda bir VPN kullanıyorsanız proxy sunucusu kullanmanıza gerek yoktur. VPN’ler, proxy sunucularıyla aynı işlevi yerine getirir ancak daha fazla ve daha iyi özellikler sunar. Ancak belirli web sitelerini engelleyen şeffaf bir proxy sunucunuz varsa bu kısıtlamaları atlamak için bir VPN kullanabilirsiniz.
Web proxy sunucusu ile VPN: SSS
Tüm VPN ve proxy servis sağlayıcıları eşit değildir, bu nedenle birini seçmeden önce ürün özelliklerini ve avantajlarını öğrenmek için araştırma yapın. Kaspersky Secure Connection, davranışlarınızı kaydeden işletmelere ve kamu kurumlarına karşı etkinliğinizi gizleyen bir VPN’dir. IP adresinizi maskeler ve etkinlik günlüğü tutmaz; bu, dijital etkinliğinizin kaydını tutmadığı anlamına gelir.
Önerilen ürünler:
Daha fazla bilgi için:
