Dosya paylaşımı nedir?
Bazen dosya değiş tokuşu olarak da adlandırılan dosya paylaşımı, ağ üzerinden bilgisayar dosyalarının paylaşılmasına ya da bunlara erişim sağlamaya denir. Belgeler, multimedya (ses veya video), grafik, bilgisayar programları, sunumlar ya da e-kitaplar da dahil çeşitli dosya türleri paylaşılabilir.
Dosya paylaşımı teknolojisi sayesinde insanlar aynı dosyaları kullanabilir ve bunları okuyup görüntüleyebilir, dinleyebilir, düzenleyebilir, kopyalayabilir ya da yazdırabilir. Sık kullanılan bir dosya paylaşımı yöntemi, dosyalara ve içeriklere erişim sağlayan çevrimiçi veya bulut üzerinden dosya paylaşımı ya da İnternet üzerinde bir kullanıcıdan diğerine dosya aktarımıdır. Bazı dosya paylaşımı hizmetleri ücretsiz, daha fazla özellik sunan başkalarıysa ücrete tabidir.
Dosya paylaşımı kullanışlı ve faydalı olmasına rağmen, kullanıcıları kimlik hırsızlığı, virüslere ve solucanlara maruz kalma ve casus yazılımların kötü sonuçlarını yaşama gibi çeşitli çevrimiçi tehditlere de maruz bırakabilir.
Dosya paylaşımı türleri
"Dosya paylaşımı", farklı dosya paylaşımı yöntemlerini kapsayan geniş bir terimdir. Bazı en sık kullanılan dosya paylaşımı yöntemleri arasında şunlar vardır:
Dosya aktarım protokolü programları (FTP):
İnternet üzerinde en sık kullanılan dosya aktarım sistemi File Transfer Protocol ya da FTP'dir. FTP, belirli bir sayıda kullanıcı arasında bir parola ile dosyalara erişme veya bunları düzenleme imkanı sağlamak amacıyla kullanılır. Bu sayede kullanıcılar bir FTP sunucusu sitesinden paylaşılan dosyalara erişim kazanır. Birçok FTP sitesi herkese açık dosya paylaşımı sağlar ya da kullanıcıların bir genel parola aracılığıyla dosya görüntülemesine ya da indirmesine imkan tanır. FTP genellikle büyük dosyalar, az rastlanan dosya türleri ya da eski veriler için kullanılır.
Eşdüzeyler arası (P2P) ağları:
Eşdüzeyler arası dosya paylaşımı, bir sunucunun birkaç cihaza indirme veya onlardan yükleme yapması (bir-çok) yerine, iki ayrı cihaz arasında (bir-bir) dosya aktarımı sağlar. P2P genellikle birçok insanın dosya paylaşımı gerçekleştirmesini içerir. P2P paylaşımının ilk zamanlarında, Napster gibi hizmetler yasal olmayan müzik dosyası paylaşımları için kullanıcılar arasında bağlantı sağlamaktaydı. Günümüzde, hem yasal hem de yasal olmayan dosya paylaşımında temel yöntem BitTorrent protokolüdür. P2P küçük bir insan grubuyla dosya paylaşmak ya da herkese açık havuzlarda bulunmayan dosyaları paylaşmak için idealdir.
Çıkarılabilir depolama ortamı:
Bu; bellek çubukları, optik diskler, bellek kartları ve çıkarılabilir sabit diskler gibi bir cihazdan ya da bilgisayardan fiziksel olarak çıkarabileceğiniz her öğeyi kapsar. Kullanıcı, cihazından çıkarılabilir depolama ortamına dosyalar aktarabilir ya da yerleştirebilir ve ardından çıkarılabilir depolama ortamını dosyaları paylaşmak istediği kişiye fiziksel olarak teslim edebilir. Bu, başkalarının erişimine izin vermek için geçerli oturum bilgileri ve parola talep eden güvenlik amaçlarına yönelik bir FTP sunucuyu içerebilir. Çıkarılabilir depolama ortamı, genellikle çok büyük dosyalar ya da hassas veriler için kullanılır.
Çevrimiçi dosya paylaşımı hizmetleri:
Bu, kullanıcıların kişisel veya işle ilgili amaçlarla İnternet üzerinde veri depolamasına ya da paylaşmasına imkan tanıyan Dropbox ya da Resilio gibi popüler web hizmetlerini içerir. Kullanıcılardan biri, bir çevrimiçi dosya paylaşımı platformuna fotoğraflar, belgeler, PDF'ler vb. yükleyebilir ve bu platform başkalarının da bu dosyaları indirmesine imkan tanır. Çevrimiçi ya da bulut üzerinden dosya paylaşımı, hızlı şekilde dosya paylaşmaya ve veriler için yedekleme oluşturmaya uygundur.
Doğru dosya paylaşımı yöntemi, kullanıcı ihtiyaçlarınıza bağlıdır. Dikkate alınması gereken bazı değişkenler fiyat, cihazlarla ve işletim sistemleriyle uyumluluk ve elbette güvenliktir. Veri şifreleme, güvenli dosya paylaşımı sistemleri ararken dikkat edilmesi gereken temel güvenlik türlerindendir. Temelde veri şifrelemenin amacı, belirli bir algoritma kullanarak hassas bilgilerin okunabilir olmamasını sağlamaktır. Veri şifreleme, dosyalarınızın şifresi çözülmüş halinin yalnızca yetkili kullanıcılar ya da bilgisayarlar tarafında görüntülenmesini sağlar. Böylece bir güvenlik ihlali durumunda, suçlu dosyanın yalnızca şifreli halini görür ve böylece içinden herhangi bir hassas bilgi çıkaramaz.
Dosya paylaşımı nasıl yapılır?
Çoğu çevrimiçi dosya paylaşımı sitesini kullanmak kolaydır:
- Paylaşmak istediğiniz dosyayı yüklersiniz
- Bir indirme bağlantısı alırsınız
- İndirme bağlantısını, dosyayı almasını istediğiniz herkesle paylaşabilirsiniz
Bazı dosya paylaşımı siteleri, dosyalarınızın sadece sizin seçtiğiniz kullanıcılar tarafından görülmesini sağlamak için şifreleme ya da parola koruması gibi özellikler sunar. Bulut depolama siteleri de benzer şekilde çalışır ve benzer bir amaç için kullanılır.
Bazı dosya paylaşımı siteleri, küçük dosyalar için ücretsiz hesaplar sunar ancak daha büyük dosyaları depolamak istediğinizde ödeme talep eder. Alternatif olarak, ücret ödeyen kullanıcılar için daha yüksek hızlar, eşzamanlı yüklemeler ya da reklamsız site gibi daha gelişmiş kullanıcı deneyimi sunarlar.
Eşdüzeyler arası paylaşım için (müzik, yazılım, görüntüler vb.) dosya paylaşımı forumlarını ziyaret edebilir ve bulmak istediklerinizi başlıklarda arayabilirsiniz. P2P ağlarının genellikle kötü amaçlı yazılımlar, kimlik avı ve diğer çevrimiçi riskler için uğrak noktalar olduğunu ve bu yüzden bilgisayarınız için ciddi bir tehdit oluşturabileceğini unutmayın. Bu yüzden birçok P2P ağı, kullanımdan doğacak risklerin kullanıcıların kendi sorumluluğunda olduğunu vurgulamak için onlara karşı sorumluluk reddi beyanı içerir. ve diğer çevrimiçi riskler için uğrak noktalar olduğunu ve bu yüzden bilgisayarınız için ciddi bir tehdit oluşturabileceğini unutmayın. Bu yüzden birçok P2P ağı, kullanımdan doğacak risklerin kullanıcıların kendi sorumluluğunda olduğunu vurgulamak için onlara karşı sorumluluk reddi beyanı içerir.
Dosya paylaşımı riskleri
Dosya paylaşımı güvenlik sorunları şunları içerir:
Virüs veya kötü amaçlı yazılım riskleri
P2P ağından dosya indirmek genellikle bir web sitesinden dosya indirmeye göre daha risklidir. Bunun nedeni, P2P ağlarındaki bazı dosyalarda virüsler ya da diğer kötü amaçlı yazılımların bulunabilmesidir. Kötü amaçlı aktörler, içeriklere casus yazılım, Trojan atları ya da solucanlar gibi çevrimiçi tehditler karıştırır. Güvenlik koruması olmadan içerik indirmek güvenlik ihlallerine yol açabilir. Ayrıca yasal olmayan şekilde, film ya da müzik gibi içerikler indirdiğinizde de kaynakla ilgili bilgi sahibi olmazsınız. Yasal olmayan indirmeler, sizi ve verilerinizi tehlikeye atabilecek bir güvenlik riski oluşturur. Saldırganlar kendilerini çevrimiçi ortamda sürekli geliştirdiği için dosya paylaşımı uygulamalarındaki güvenlik özellikleri tüm güvenlik tehditlerini önlemez.
Kişisel bilgilerin riske atılması
Dosya paylaşırken, başka insanlara bilgisayarınızdaki dosyalara erişim sağlarsınız. Her ne kadar çoğu insan sadece spesifik klasörleri paylaşmaya çalışsa da, yanlışlıkla bilgisayarınızın tüm içeriklerini paylaşmanız olasıdır. Bazı dosya paylaşımı arayüzleri, bilgisayar dizinlerinizin haberiniz olmadan keşfedilmesine imkan tanır ve böylece saldırganların paylaşmaya niyetiniz olmayan bilgileri görüntülemesine izin verir. Yetkisiz bir taraf, dosya paylaşımı hizmetinize erişim kazandıktan sonra, nelere eriştiğini ve özel bilgilerinizin ne kadar yayıldığını tespit etmek zor olabilir.
Bilinmeyen kullanıcılara yanlışlıkla erişim sağlama
Dosyaları bildiğiniz kullanıcılara doğrudan gönderdiğinizden, çevrimiçi dosya paylaşımı aracılığıyla kişisel veri paylaşmanın güvenli olduğunu varsayabilirsiniz. Ancak dosya paylaşımı uygulamalarında kullanıcıyı doğrulamak mümkün değildir. Yani karşı taraftaki kişi, olduğunu düşündüğünüz kişi olmayabilir.
Güvenlik duvarınızda açık bağlantı noktaları
Güvenlik duvarları, saldırganların gönderdiklerinizi ya da aldıklarınızı görememesi için bilgisayarınıza gelen ve bilgisayarınızdan ayrılan iletişimleri şifreleyecek şekilde tasarlanmıştır. Bazı dosya paylaşımı uygulamaları, içeriklerin başarılı şekilde indirilmesini sağlamak için güvenlik duvarınızda açık bağlantı noktaları talep eder ve potansiyel olarak cihazını risk altında bırakır. Dosyaları yüklemek veya indirmek amacıyla güvenlik duvarlarını atladığınızda, sisteminize dağıtılmış hizmet reddi, ortadaki adam ve çeşitli başka siber saldırılar düzenleyebilecek olan saldırganlara karşı kendinizi savunmasız bırakırsınız.
Çocukların uygunsuz içeriklere maruz kalması
Çocuklar dosya paylaşımı ağları aracılığıyla pornografi ya da diğer uygunsuz içeriklere maruz kalabilir. Bilgisayarınızda ebeveyn denetimi ayarları olsa da, bunlar bu dosyaları yakalamayabilir.
Güvenli dosya paylaşımı için ipuçları
Güvenli dosya aktarımını ve dosya aktarımı güvenliğini maksimum seviyeye taşımak için şu ipuçlarından faydalanabilirsiniz:
Paylaştıklarınız ve indirdikleriniz konusunda dikkatli olun
Dosya paylaşımı siteleri aracılığıyla çok hassas veya gizli bilgileri göndermekten kaçının. Ayrıca yasadışı veya korsan içerikler paylaşmaktan ya da indirmekten de kaçının. Bunu yapmak masraflı yasal işlemlerle karşı karşıya kalmanıza yol açabilir. Medya şirketleri; telif hakları olan müzik, film ve diğer içerikleri yasadışı olarak yükleyen öğrencilere ve diğer kişilere açtıkları davalarda başarılı olmuşlardır. Çevrimiçi ortamdaki etkinliklerinizin farkında olun ve telif hakkı olan materyalleri paylaşmaktan kaçının.
Yasal dosya paylaşımı hizmetlerine bağlı kalın
Yasal, güvenli dosya paylaşımı siteleri kullanın ve yasadışı hizmetlerden kaçının. En güvenli dosya paylaşımı sitelerini anlayabilmek için çevrimiçi yorumları okuyun. İşte veya işletmenizde dosya paylaşımı yazılımı kullanıyorsanız güvenli bir yazılım seçin ve bunu uygun şekilde yükleyin ve kullanın. Reklam yazılımlarının yüklenmesi riskini azaltmak için reklamlarla finanse edilmeyen premium bir sürüm için ödeme yapmayı düşünün. Yazılımları sadece üreticilerin veya yetkili bayi satıcılarının web sitelerinden indirin. Birçok kuruluş kullanıcı verilerini korumak için şifrelenmiş dosya paylaşımı kullanır.
Ücretsiz kullanıcılara yönelik güvenlik seçeneklerini gözden geçirin
Aramanız gereken özellikler şifrelemeyi, sınırlı indirme sayısını, parola korumasını ya da diğer istediğiniz özellikleri içerir. Birden fazla dosya paylaşımı sağlayıcısı bulunur, bu yüzden mevcut seçenekleri ve nelerin sizin için uygun olduğunu araştırmak iyidir.
Dosya duvarı yükleyin ve etkinleştirin
Güvenlik duvarı, bilgisayarınız ve İnternet gibi başka bir ağ arasında bir engel görevi görür. Güvenlik duvarları istenmeyen trafiği engeller ve kötü amaçlı yazılımların bilgisayarınıza bulaşmasının engellenmesine yardımcı olabilir. İşletim sisteminiz yerleşik bir güvenlik duvarıyla gelirse bunun etkinleştirildiğinden ve doğru şekilde çalıştığından emin olun. Bilgisayarınızda güvenlik duvarı yoksa dosya paylaşımı uygulamasında dosya paylaşmadan ya da indirmeden önce güvenlik duvarı yüklemeniz iyi bir fikirdir.
İş yerinde P2P dosya paylaşımı yapmadan önce kuralları kontrol edin
Bazı işverenler iş bilgisayarlarında P2P programları kullanılmasını onaylamayan ilkelere sahiptir, bu yüzden bunları kullanmadan önce nelere izin verildiğini kontrol edin. Emin olamadığınızda dosya paylaşımı etkinliklerinizi kendi bilgisayarlarınızla sınırlamak en iyisidir.
Çocuklarınızın riskleri anladığından emin olun
Çocuklarınızla İnternetten dosya indirmenin riskleri hakkında konuşun ve güvenli gezinme araçları uygulamaya koyun. Çocukları çevrimiçi ortamda güvende tutmaya yönelik ipuçlarımızı okuyun.
Yüksek kaliteli bir antivirüs yazılımı kullanın ve güncel tutun
Dosya paylaşımı hizmetleri aracılığıyla neleri paylaşmanız ve neleri paylaşmamanız gerektiğine dikkat etmek kadar, yüksek kaliteli bir antivirüs yazılımı kullanmak da önemlidir. Örneğin Kaspersky Total Security; virüsler, kötü amaçlı yazılımlar, fidye yazılımları, casus uygulamalar gibi sık rastlanan karmaşık tehditleri ve tüm yeni korsan tekniklerini engeller. Antivirüs yazılımınızı güncel tutmak çevrimiçi ortamda güvenliğinizi artırır.
Çevrimiçi dosya paylaşımının birçok avantajı vardır ancak tüm çevrimiçi etkinlikler için geçerli olduğu gibi potansiyel riskler de içerir. Uygulanabilir önlemleri sağlamak ve güncel bir antivirüs yazılımı kullanmak güvende kalma şansınızı en üst düzeye çıkarır.
İlgili makaleler:
