Dizüstü, masaüstü veya mobil cihazınızı kullanırken kötü amaçlı yazılım koruması cihazınızı korumanın önemli bir yoludur. Peki kötü amaçlı yazılımların ne olduğunu hiç merak ettiniz mi? Kötü amaçlı yazılımları belirlemenize ve güvenli bir şekilde kaldırmanıza yardımcı olmak için bu makalede aşağıdaki konuları ele alacağız:
- Kötü amaçlı yazılım nedir ve ne tür kötü amaçlı yazılımlar bulunur?
- Kötü amaçlı yazılım koruması nasıl çalışır ve neden önemlidir?
- Cihazınızda kötü amaçlı yazılım bulunup bulunmadığını anlamanın yolları
- Kaspersky Anti-Virus ile kötü amaçlı yazılımları güvenli bir şekilde kaldırma
Kötü amaçlı yazılım nedir?
Basitçe ifade etmek gerekirse kötü amaçlı yazılım, size veya cihazınıza zarar vermek için özel olarak tasarlanmış bir yazılımdır.
Dizüstü veya masaüstü bilgisayarınıza ya da mobil cihazınıza kötü amaçlı yazılım bulaşırsa cihazınız yavaşlayabilir veya tamamen çalışmayı durdurabilir. Ayrıca kötü amaçlı yazılımlar, verilerinizi silerek veya çalarak gizliliğinizi ifşa edebilir.
Kötü amaçlı yazılımlar sisteminize nasıl bulaşabilir?
Kötü amaçlı yazılımlar cihazınıza birçok farklı şekilde girebilir. Örneğin, virüs bulaşmış bir bağlantıya veya reklama tıklayarak ya da bir spam e-postadaki eki açarak bu yazılımların sisteminize bulaşmasına yol açabilirsiniz.
Tüm bunlara ek olarak, kötü amaçlı yazılımlar cihazınıza büyük hasarlar vererek veri hırsızlığına karşı savunmasız kalmanıza neden olur. Neyse ki çoğu kötü amaçlı yazılım Kaspersky Anti-Virus. kullanılarak kolaylıkla temizlenebilir.
Kötü amaçlı yazılım türleri
Kötü amaçlı yazılımlar, sistemlere bulaşmak için birçok farklı yöntem kullanır. Kötü amaçlı yazılımlar e-posta eklerinde gizlenebilir veya sizi gözetlemek için cihazın kamerasını kullanabilir. Hatta bazı kötü amaçlı yazılımlar (fidye yazılımları) fidye ödenene kadar dosyalarınızı şifreli halde rehin olarak tutar.
Çeşitli kötü amaçlı yazılım türleri bulunur. Cihazınızın karşılaşabileceği tehditlerin yapısını anlayabilmeniz için her bir türü ve davranışı inceleyelim:
Solucan
Solucanlar, aynı bilgisayardaki diğer nesnelere bulaşmadan bilgisayardan bilgisayara geçerek çoğalan bir kötü amaçlı yazılım türüdür. Her bir cihazın güvenlik açıklarından faydalanarak ağlar üzerinden yayılabilirler.
Diğer kötü amaçlı yazılım türleri gibi solucanlar da bant genişliğini kullanarak ve zararlı kod sisteminize ileterek cihazınıza zarar verebilir.
Reklam yazılımları
Reklam yazılımı, reklam destekli yazılımlar anlamına gelir. Reklam yazılımlarının yanlışlıkla indirilmesine izin verebilirsiniz. Bu tür istenmeyen yazılımlar, izinsiz açılan reklam pencerelerine neden olur.
Bazen korsanlar, casus yazılımları reklam yazılımlarına gömerek bunları daha da tehlikeli hale getirir. Bu nedenle şüpheli görünen bir reklama asla tıklamayın.
Casus yazılımlar
Casus yazılımlar teknik bir tanım olmaması nedeniyle diğer türlerden farklıdır. Casus yazılımlar reklam yazılımı, riskli yazılım ve Trojan'lar gibi birçok farklı türü içerir.
Casus yazılımlar çevrimiçi etkinliğinizi izleyebilir, hangi tuşlara bastığınızı gözlemleyebilir ve kişisel verilerinizi toplayabilir.
Virüsler
Virüsler, kendi kendine çoğalabilen ve cihazınızın sistemine yayılabilen bir kötü amaçlı yazılım türüdür.
Bot'lar
Bot'lar, belirli işlemleri otomatik olarak gerçekleştirmeyi amaçlar.
Meşru amaçlar için de botlar oluşturulabilir. Örneğin, web sitelerini arama motorlarına indekslemek amacıyla web sitelerinde gezinmek ve bu web sitelerinin içeriklerini toplamak için botlar kullanılabilir.
Kötü amaçla kullanıldığında, botlar kişisel verileri kopyalayıp toplayabilir ve siber suçluların bu verileri kullanabilmesine neden olur.
Fidye yazılımları
Fidye yazılımları, cihazınıza erişimi engeller veya cihazınızdaki dosyaları fidye için şifreli olarak rehin tutar. Korsanlar, cihazlarının kontrolünü kullanıcılara geri vermek için fidye yazılımlarını kullanarak fidye talep eder.
Rootkit'ler
Rootkit'ler, suçluların bir bilgisayara yetkisiz erişim elde ederken tespit edilmelerini önlemek için kullandıkları bir programdır. Korsanlar, bilgilerinize uzaktan erişmek ve bilgilerinizi çalmak için rootkit'leri kullanır.
Trojan atları
Trojan atı veya kısaca Trojan, kendisini sıradan bir dosya olarak gizleyen ancak bilgisayarda bazı zararlı işlemler gerçekleştiren kötü amaçlı yazılımdır. Bir Trojan atı indirdiğinizde aslında kötü amaçlı yazılım yüklediğinizi fark etmeyebilirsiniz.
Trojan, verilerinizi çalmak gibi çeşitli işlevler gerçekleştirebilir. Trojan atlarına örnek olarak şunlar verilebilir:
- Trojan yükleyicileri: Bunlar, bilgisayarınıza gizlice kötü amaçlı programlar yükleyebilme özelliğine sahip kodlar içeren programlardır.
- Trojan indiricileri: Bunlar kötü amaçlı programların yeni sürümlerini bilgisayarınıza indirip yükleyebilir.
- Trojan casusları: Bunlar etkinliğinizi takip eder ve davranışlarınızla ilgili bilgileri siber suçlulara gönderir.
- Bankacılık Trojan'ları: Bu programlar kendilerini orijinal uygulamalar olarak gizler ve indirdiğinizde bankacılık bilgilerini çalar.
- Arka Kapı Trojan'ları: Bu kötü amaçlı programlar, bilginiz olmadan güvenlik açıklarından faydalanarak bilgisayarınıza sızmaya çalışır.
Kötü amaçlı yazılım koruması neden önemlidir?
Kötü amaçlı yazılım koruması, kendinizi çevrimiçi tehditlere karşı korumanın en iyi yoludur.
Kendinizi kötü amaçlı yazılımlardan korumak için uygun adımları atmazsanız cihazınız ve özel verileriniz (örneğin banka bilgileriniz) çalınabilir ve/veya kötü amaçlar için kullanılabilir. Cihazlarınızı ve verilerinizi güvende tutmak için kötü amaçlı yazılım koruması çok önemlidir.
Kötü amaçlı yazılımlara karşı nasıl korunabilirsiniz?
Kötü amaçlı yazılımlar her geçen gün daha gelişmiş hale geldiğinden ve kişisel verilerimizin büyük bir kısmı çevrimiçi olarak saklanmaya başlandığından, kötü amaçlı yazılımların özel verilerinizi çalarak zararlı amaçlar doğrultusunda kullanma ihtimali hiç olmadığı kadar büyük bir tehlike arz ediyor.
Ancak kendinizi korumanın birkaç yolu bulunuyor. Kötü amaçlı yazılımların cihazlarınıza bulaşmasını ve kişisel bilgilerinize erişmesini önlemek amacıyla elinizden gelenin en iyisini yaptığınızdan emin olmak için aşağıdaki önerilerimize kulak verin.
Antivirüs koruması kullanın
Kaspersky Anti-Virus ile bilgisayarınızı kötü amaçlı yazılımlardan koruyun. Gelişmiş yazılımımız tehditleri bulmak için bilgisayarınızı otomatik olarak tarar ve sisteminize kötü amaçlı yazılım bulaştıysa da teknolojimiz, bilgisayarınızdan bunları temizler ve sizi bilgilendirir.
Telefonunuza antivirüs yazılımı yükleyin
Akıllı telefonlar aslında cebinize sığan küçük bilgisayarlardır. Birçoğumuz telefonlarımızı dizüstü veya masaüstü bilgisayarlarımızdan bile daha sık kullandığımıza göre telefonlarımız da kötü amaçlı yazılımlara maruz kalabilir. Bilgisayarınız gibi telefonunuzu da olası kötü amaçlı saldırılara karşı korumanız gayet mantıklıdır.
Üstün telefon koruması için Kaspersky Antivirus for Android veya iPhone kullanıyorsanız Kaspersky Security Cloud for iOS ürününü öneriyoruz.
Yalnızca güvenilir kaynaklardan uygulama indirin
Kötü amaçlı yazılım bulaşma riskini azaltmak için yalnızca güvenilir kaynaklardan uygulama, yazılım veya ortam dosyaları indirin. Android'de yalnızca Google Play Store'u, iPhone kullanıyorsanız ise App Store'u tercih etmelisiniz. Tanınmayan sitelerden dosya veya uygulama indirmeyin. Yanlışlıkla veya farkında bile olmadan kötü amaçlı yazılım indirebilirsiniz.
Geliştirici açıklamalarını kontrol edin
Nadiren de olsa kötü amaçlı bileşenlerin bulaştığı yazılımlar bazen kontrollerden geçer ve güvenilir tanınır sitelerde yer alır. Bu nedenle, her zaman geliştirici hakkındaki açıklamayı okuyun. Geliştirici iyi tanınıyor mu? Google'ı kullanarak geliştirici hakkında hemen bilgi edinin. Geliştiriciler hakkında çevrimiçi hiçbir bilgi yoksa güvende kalmak için dosyaları indirmeyin.
Kullanıcı incelemelerini okuyun
İndirmeyi planladığınız herhangi bir yazılım veya uygulama hakkındaki kullanıcı incelemelerini okuduğunuzdan emin olun. İncelemeler size gerçek ve mantıklı geliyor mu? Bilgisayar korsanları kullanıcıları kötü amaçlı yazılım indirmeye teşvik etmek için sahte incelemeler oluşturabilir. Bu nedenle titiz olmanız ve şüpheli görünen herhangi bir şey olup olmadığını kontrol etmeniz gerekir.
Bir uygulama veya programın övgüden başka bir şey almadığını görürseniz şüpheli yaklaşın. Bir uygulamada hem iyi hem de kötü özellikleri anlatan çeşitli yorumlar olmalıdır.
Uygulamanın kaç kez indirildiğini kontrol edin
Kötü amaçlı yazılım bulaşan uygulamalar genellikle düşük indirme sayısına sahiptir. Milyonlarca kez indirilen uygulamaların kötü amaçlı yazılım olma olasılığı daha düşüktür. Bir uygulama popüler ise (çok sayıda inceleme ve indirme) çok da endişelenmeniz gerekmez: Bu uygulamanın kötü amaçlı yazılım olma olasılığı çok daha düşük olur.
İstenen izinleri kontrol edin
Bir uygulamanın veya yazılımın sizden istediği izinlere göz atın. İstenen izinler makul görünüyor mu? İstenen izinler uygulamanın veya yazılımın işlevi için gerekli değilse dikkatli olun ve uygulamayı indirmeyin ya da daha önce yüklediyseniz kaldırın.
Doğrulanmamış bağlantılara tıklamayın
Spam e-postalar, mesajlar veya şüpheli görünen web sitelerindeki doğrulanmamış bağlantılara asla tıklamayın. Virüs bulaşmış bir bağlantıya tıkladığınızda otomatik olarak kötü amaçlı yazılım indirme işlemi başlatılabilir.
Ayrıca, bankanızın sizden asla bir e-posta üzerinden kullanıcı adınızı ve parolanızı istemeyeceğini unutmayın. Bu yönde bir talep içeren e-posta alırsanız tıklamayın, bilgilerinizi onlara vermeyin (e-posta yasal görünse bile) ve gerçek olup olmadığını kontrol etmek için hemen bankanızla iletişime geçin.
İşletim sistemini ve uygulamaları güncel tutun
Kendinizi kötü amaçlı yazılımlara karşı korumak için işletim sisteminizi güncel tutmak önemlidir. Cihazınız bu sayede sistemin en son güvenlik güncellemelerinden yararlanır.
Benzer şekilde uygulamalarınızı da güncel tutmalısınız. Bu güncellemelerle uygulama veya yazılım sağlayıcıları, geliştiricilerin cihazınızı ve verilerinizi korumak için eklediği güvenlik güncellemelerine yama uygulayabilir.
Güncellemeleri asla aksatmayın: Korsanlar ve kötü amaçlı yazılımlar, yazılımdaki açıklardan yararlanarak cihazlarınıza erişmek için uygulamalarınızı güncel tutmadığınız anları kollar.
Ücretsiz bir Wi-Fi ağına bağlıyken dikkatli olun
Dizüstü bilgisayarınızı ya da telefonunuzu kafede veya halka açık bir yerde kullanırken ücretsiz Wi-Fi ağlarına bağlanırsanız tedbirli davranın. Çevrimiçi alışveriş ve bankacılık yoluyla hassas verilerinizi ifşa etmeyin. Ücretsiz bir WiFi ağını kullanmanız gerekiyorsa verilerinizi şifreleyerek güvenliğinizi sağlayan Kaspersky Secure Connection gibi bir VPN bağlantısı kullanın.
Kaynağını bilmediğiniz ve tanımadığınız USB'leri asla kullanmayın
Dizüstü veya masaüstü bilgisayarınıza tanımadığınız USB'leri ne pahasına olursa olsun takmayın. USB'nin nereden geldiğini bilmiyorsanız, bu cihazlara kötü amaçlı yazılım bulaşmış olabilme ihtimali unutmayın.
Cihazınıza kötü amaçlı yazılım mı bulaştı?
Dizüstü bilgisayarınız, masaüstü bilgisayarınız veya mobil cihazınızın çalışma şeklinde tuhaflık var mı? Çoğu kötü amaçlı yazılım kendini gizler ve çıplak gözle görülemez. Ancak cihazınıza kötü amaçlı yazılım bulaştığını gösteren, dikkat edilmesi gereken bazı uyarı işaretleri bulunur.
Aşağıdaki durumlar söz konusuysa sisteminize kötü amaçlı yazılım bulaşmış olabilir:
- Cihazınız yavaşlıyor ve her işlem normale göre daha uzun sürüyor
- Tanımadığınız uygulamalar veya programlarla karşılaşıyorsunuz
- Uygulamalar veya programlar nedensiz yere kendiliğinden kapanıyor
- Telefonunuzun veri kullanımı anlam veremediğiniz şekilde arttı
- Telefon faturanız hiçbir neden yokken yükseldi
- Tarayıcınız kapatıldığında açılır pencerelerle karşılaşıyorsunuz
- Telefonunuzun pili hızla tükeniyor
- Dizüstü bilgisayarınız, masaüstü bilgisayarınız veya telefonunuz aşırı ısınıyor
Kötü amaçlı yazılımları kaldırma
Dizüstü bilgisayarınıza, masaüstü bilgisayarınıza veya mobil cihazınıza kötü amaçlı yazılım bulaştığını düşünüyorsanız sisteminizi temizlemek için derhal önlem almanız çok önemlidir.
Aşağıdaki 10 basit adımı uygulayarak dizüstü veya masaüstü bilgisayarınızdaki kötü amaçlı yazılımları kaldırabilirsiniz:
- Kaspersky Anti-Virus'ı indirip kurun
- Kötü amaçlı yazılımların daha fazla zarar vermesini önlemek için internet bağlantısını kesin
- Bilgisayarınızı "Güvenli Modda" yeniden açın
- "Disk Temizleme" aracını kullanarak tüm geçici dosyaları silin
- Kaspersky Anti-Virus'da talep üzerine tarama işlemini gerçekleştirin ve talimatları uygulayın.
- Kötü amaçlı yazılım bulunursa ilgili dosyayı silin veya karantinaya alın
- Bilgisayarınızı yeniden başlatın
- Ele geçirildiğini düşünüyorsanız parolalarınızı değiştirin
- Yazılımınızı, tarayıcınızı ve işletim sisteminizi güncelleyin
- Başka tehditler olmadığından emin olmak için bilgisayarınızı yeniden tarayın.
Telefonunuza zararlı bir şeyler bulaşmış olabilir mi?
- Kaspersky Internet Security for Androidile Android cihazlarınızdaki kötü amaçlı yazılımları nasıl temizleyebileceğinizi öğrenin.
- Kaspersky Security Cloud for iOSile iPhone'daki kötü amaçlı yazılımları nasıl temizleyebileceğinizi öğrenin.
Kötü amaçlı yazılımları cihazınızdan temizledikten sonra, korunmaya devam etmek için kötü amaçlı yazılımlara karşı koruma ipuçlarımızı dikkate alın.
Kusursuz koruma elde ederek içinizin rahat etmesi için Kaspersky Anti-Virus 'ı hemen indirin.
