Apple’ın yıllar boyunca iPhone’lara yerleştirdiği bir dizi güvenilir işlev göz önüne alındığında, bu cihazların sahiplerinin birçoğunun bunları iş, fotoğraflar, videolar ve oyun gibi hayatlarının her alanında kullanması şaşırtıcı mıdır? Ancak dijital dünyanın her yönüne bu şekilde maruz kalmak, virüs bulaşması riskini de beraberinde getirir. Araştırmalar genel olarak iPhone’ların siber saldırılara karşı Android telefonlara kıyasla daha az savunmasız olduğunu (kısmen Apple’ın geliştiricilerine yönelik büyük ölçüde kapalı ekosistemi sayesinde) ortaya koysa da bu durum, iPhone’unuzun bir siber güvenlik tehdidinin sızmasına karşı %100 güvenli olduğu anlamına gelmez.
Bu nedenle, iPhone’unuz tuhaf davranıyorsa veya her şeyi normalde olduğundan daha yavaş yüklüyorsa bir virüs kontrolü yapmanız gerekebilir. Neyse ki iPhone’lara nasıl virüs bulaştığını, iPhone’unuza virüs bulaşıp bulaşmadığını nasıl tespit edebileceğinizi, iPhone’unuzdaki virüsleri nasıl temizleyebileceğinizi ve gelecekte iPhone’unuzu virüsten koruma yazılımı kullanarak nasıl koruyabileceğinizi açıklayan bu rehberi kaleme aldık.
iPhone’lara Virüs Bulaşır mı?
Apple hayranları için güzel haber, iPhone virüslerinin son derece nadir olmasıdır. Bununla birlikte, bu tür virüslerle daha önce karşılaşıldı. Bazı iPhone kullanıcıları geçtiğimiz yıllarda Pegasus (kısa mesajlar yoluyla yayılan bir tür casus yazılım) veya AdThief’in (bir korsan ağdan istenmeyen reklamlar sunan bir tür reklam yazılımı) etkilerini hatırlayabilir. Apple’ın çalışma parametreleri dâhilinde kaldığınızda genel olarak güvenli olsalar da iPhone’ların virüslere karşı savunmasız kalmasının başlıca nedenlerinden biri, “jailbreak” uygulaması veya “jailbreak” uygulanan bir iPhone’un satın alınmasıdır. Bir iPhone’a jailbreak uygulamak, telefonun kilidini açmak gibidir ancak resmî değildir. Bu işlem, normalde cihazdaki yazılımın çalışmasını sınırlayan güvenlik kısıtlamalarını atlatan kök ayrıcalıklar ele geçirilerek yapılır. Apple, cihazlarına jailbreak uygulanması konusunu ele almakta ve iPhone’larda bu uygulamaya olanak tanıyan zayıf noktaları güncellemelerle gidermeye çalışmaktadır.
Yasa dışı olan jailbreak yöntemi, iPhone’larda kullanıcıların telefondaki işletim sistemi üzerinde daha çok kontrol sahibi olmasını sağlıyor. Örneğin, sistemin görünüşünü özelleştirmelerine, önceden yüklenmiş uygulamaları silmelerine ve App Store dışındaki kaynaklardan uygulama indirmelerine olanak tanıyor. Bu, kulağa bir ölçüde cazip gelse de iPhone’unuzu doğrulanmamış uygulamalara açmak aslında bilgisayar korsanlarına zararlı ve korsan uygulamalarla sisteminize birden fazla arka kapı yerleştirme fırsatı verir. Kısacası “iPhone’lara virüs bulaşır mı?” sorusunun yanıtı “Genellikle bulaşmaz” olsa da özellikle jailbreak uygulanan iPhone’lara virüs bulaştığı biliniyor.
iPhone Virüsleriyle Neden Bu Kadar Nadir Karşılaşırız?
iPhone’lara virüs bulaşma olasılığının daha düşük olmasının birçok nedeni vardır (bazıları yukarıda belirtilmiştir). Ancak iPhone virüslerinin niçin bu kadar nadir olduğunu ve Apple’ın neyi farklı yaptığını anlamanın en iyi yolu, virüsün ne olduğunu ve nasıl çalıştığını anlamaktır.
Virüsler, kendi kendilerine çoğalan kötü amaçlı bilgisayar kodu bölümleridir. Bunlar sisteme yayılır ve verilerinize zarar verebilir, verilerinizi silebilir veya çalabilir. Bir bilgisayar virüsünün yayılabilmesi için sistemi oluşturan çeşitli programlarla iletişim kurması gerekir. Ancak iPhone’ların kullandığı Apple işletim sistemi bu süreci zorlaştırır. Bunun nedeni, Apple’ın işletim sisteminin, her uygulama kendi ayrı sanal alanında çalışacak şekilde tasarlanmış olmasıdır. Temel olarak uygulamalar arasındaki etkileşimler sınırlandırılmış olduğundan bir virüsün uygulamadan uygulamaya yayılması hayli zordur.
Buna ek olarak, Apple kullanıcılarının iPhone’larına indirdikleri tüm uygulamaların resmî App Store’dan indirilmesi gerekir. Apple, App Store’da bulunan tüm uygulamalar için çok katı bir inceleme sürecine sahiptir. Bu nedenle, zararlı yazılım bulaşan herhangi bir uygulamanın en başta indirilebilir olması son derece düşük bir ihtimaldir.
iPhone’unuzda Virüs Var mı? Bunu Nasıl Kontrol Edersiniz?
iPhone’lar virüslere karşı daha az savunmasız olsa da kendinize birkaç basit güvenlik sorusunu sormak akıllıca olacaktır:
Cihazınıza jailbreak uygulandı mı? Yukarıda tartışıldığı üzere, iPhone’unuza jailbreak uygulandıysa (özellikle “JailbreakMe” gibi yaygın bir açık kaynak programıyla) cihazınız virüslere karşı daha savunmasız olacaktır. İkinci el bir cihaz aldıysanız telefonda jailbreak uygulaması olup olmadığına bakın veya herhangi bir endişeniz varsa resmî bir Apple temsilcisinden yardım alın.
Tanımadığınız uygulamalar gördünüz mü? Bilinmeyen uygulamalar, cihazınızdaki zararlı yazılımların işareti olabilir. İndirdiğiniz tüm uygulamaların listesini tutmanızı ve tanımadığınız veya şüpheli görünen tüm uygulamaları kaldırmanızı öneririz.
Uygulamalarınız sürekli çöküyor mu? Uygulamalarınız belirli bir neden olmaksızın sürekli çöküyorsa telefonunuza bir tür zararlı yazılım bulaşmış olabilir.
Veri kullanımınız arttı mı? Veri kullanımınızın, telefonunuzu kullanma şeklinizdeki farklılıklarla açıklanamayan şekilde artması zararlı yazılımlardan kaynaklanıyor olabilir. Apple’ın önceden yüklenmiş olan izleme uygulamalarıyla veri kullanımınızı yakından takip etmenizi öneririz.
İnternetteki hesaplarınızda beklenmedik ücretlendirmeler mi var? Bazı zararlı yazılım türleri, premium hizmetlere mesajlar gönderebilir veya alışveriş uygulamalarınızı ele geçirebilir. Dolayısıyla, internetteki hesaplarınızdan birinde beklenmedik bir faturayla karşılaşırsanız bunun nedeni bir virüs olabilir.
Tarayıcınız kapatıldığında açılır pencereler görüyor musunuz? iPhone’unuzun sisteminde her şey yolundaysa bu durum gerçekleşmemelidir. Tarayıcınız kapatıldığında görünen açılır pencereler kesinlikle bir virüsün işaretidir.
Piliniz hemen bitiyor mu? Yoğun güç tüketen bazı zararlı yazılımlar (örneğin, madencilik yazılımları veya reklam yazılımları), pilinizin normalden daha hızlı bitmesine neden olabilir. Telefonunuzun şarjı açıklanamayan bir şekilde hızlıca bitiyorsa telefonunuza virüs bulaşmış olabilir.
Telefonunuz aşırı ısınıyor mu? Bazı durumlarda, arka plandaki zararlı yazılımların ve korsan uygulamaların telefonunuzun kaynaklarını kullanması nedeniyle telefonunuz normalden daha fazla ısınabilir. Dolayısıyla aşırı ısınmanın, zararlı yazılım etkinliğinin de bir işareti olabileceğini unutmayın.
iPhone’larda virüsle karşılaşılması çok nadir olduğundan cihazın başka hangi parçalarının sistemin tuhaf davranmasına neden olabileceğini düşünmek de önemlidir. Genel olarak dikkat edilmesi gereken 3 unsur vardır:
- Güncellenmesi veya silinmesi gereken “hatalı” veya arızalı bir uygulama vardır. Hangi uygulamanın sisteminizi yavaşlattığını bildiğinize inanıyorsanız uygulamanın güncellemelerini arayabilir veya uygulamayı silebilirsiniz. Aksi takdirde, sisteminizi tam olarak işlevsel olduğu bir zamana geri yüklemek zorunda kalabilirsiniz (yedeğiniz varsa).
- iPhone’lar genellikle saklama alanları tükendiğinde normal şekilde çalışmayı durdurur. iPhone’unuzun sorunsuz çalışması için verilerinizi düzenli olarak harici bir cihaza aktarmanızı öneririz.
- Bazı durumlarda, pilinizin değiştirilmesi gerektiği için iPhone’unuzun işlevselliği azalabilir. Bununla birlikte, pilin çok hızlı tükenmesi, bir virüsün işareti de olabilir. Bu nedenle, sorunun kesin niteliğini belirlemek istiyorsanız dışarıdan yardım almanız gerekebilir.
Bir iPhone’daki Virüsten Nasıl Kurtulabilirsiniz?
iPhone’unuza virüs bulaştığından eminseniz iPhone’unuzdan virüsü manuel olarak temizlemek için yapabilecekleriniz şunlardır:
iOS’unuzu güncelleyin: Apple’ın geliştirme ekibi virüsün farkındaysa iOS’unuzu en yeni versiyona (ilgili yamayı içerir) güncellemek sorunu çözebilir. Ayarlar > Genel > Yazılım Güncelleme yolunu izleyin ve İndir ve Yükle ögesine dokunun.
Şüpheli görünen uygulamaları silin: Tanımadığınız veya sorunların ortaya çıkmaya başladığı zamanlarda indirdiğiniz uygulamaları silin.
Verilerinizi ve geçmişinizi temizleyin: Ayarlar’a gidin ve Safari ögesine dokunun. Burada Geçmişi ve Web Sitesi Verilerini Sil ögesine dokunun.
Kapatın ve yeniden başlatın: Kapatmak için güç düğmesini basılı tutun ve kaydırın. Ardından yeniden başlatmak için tekrar basılı tutun. Bu, sorunu çözebilir. Bu önlemlerden sonra sorun devam ederse aşağıdaki iki seçeneği deneyin (yakın zamandaki verilerinizin bir kısmını kaybedebileceğinizi unutmayın).
Telefonunuzu geçmiş bir yedeklemeden geri yükleyin: Daha önceki yedeklemeleri deneyin (bu özelliği etkinleştirdiyseniz) ve sorunun/zararlı yazılımın bulunmadığı bir yedekleme bulana kadar denemeye devam edin.
Fabrika ayarlarını geri yükleyin: Diğer tüm önlemler başarısız olursa telefonunuzu fabrika ayarlarına geri döndürün, ancak önce önemli dosyalarınızı yedeklemeyi unutmayın (bu dosyalara virüs bulaşmadığı sürece). Bunu yapmak için Ayarlar > Genel > Sıfırla > Tüm İçerikleri ve Ayarları Sil yolunu izleyin ve Şimdi Sil ögesini seçin.
iPhone’unuzu Virüslerden Nasıl Korursunuz?
iPhone’lara nasıl virüs bulaşabileceğini ve bu virüsleri manuel olarak nasıl temizleyebileceğinizi artık bildiğinize göre, iPhone’unuza gelecekte virüs ve başka zararlı yazılımların bulaşmasını nasıl önleyebileceğinizi öğrenmeniz önemlidir.
Virüsten Koruma Yazılımı: İyi bir virüsten koruma yazılımı satın almak, iPhone’unuzu güvende tutmanın en basit yollarından biridir. Telefonunuzu Kaspersky Premium ile korumanızı öneririz. Yazılımımız kritik güvenlik iyileştirmeleri, ilgili güvenlik olayları hakkında bildirimler ve “zayıf” güvenlik ayarlarını kontrol eden bir araç sunar.
Uygulamaları yalnızca App Store’dan indirin: Daha önce belirttiğimiz gibi, Apple, uygulama mağazasında kapsamlı bir inceleme sürecine sahiptir. App Store’dan indirdiğiniz uygulamalarda zararlı yazılım bulunması çok ama çok düşük bir ihtimaldir.
App Store’da geliştirici açıklamalarını kontrol edin: Genel olarak, indirmek üzere olduğunuz uygulamanın geliştiricisi hakkındaki açıklamayı okumak her zaman akıllıca bir fikirdir. Ayrıca internet üzerinden şirketi araştırarak kimlik bilgilerini kontrol edebilirsiniz.
Uygulamanın kullanıcı değerlendirmelerini okuyun: Her zaman diğer kullanıcıların uygulama hakkındaki değerlendirmelerini okuyun çünkü bu, kötü bir uygulamayı tespit etmenin en hızlı yoludur. Dürüst incelemelerde ürün hakkında hem kötü hem de iyi noktalardan bahsedildiğini unutmayın.
Uygulamanın indirilme sayısını kontrol edin: App Store uygulamaları için önemli bir temel kural, her zaman seçtiğiniz uygulamanın indirilme sayısını kontrol etmektir. Milyonlarca kez indirilen uygulamanın kötü amaçlı yazılım olma olasılığı daha düşüktür.
Uygulamanın istediği izinleri kontrol edin: Uygulama hangi izinleri istiyor? İstenen izinler sizce makul mü? Sizden şüpheli görünen şeyler isteniyorsa uygulamayı indirmekten kaçının veya zaten yüklediyseniz uygulamayı kaldırın.
Doğrulanmamış bağlantılara tıklamayın: Tüm spam e-postaları istenmeyen olarak işaretleyin ve bunları açmaktan kaçının. Yanlışlıkla bir spam e-postayı açarsanız e-postanın içerdiği bağlantılara asla tıklamayın.
iPhone’un işletim sistemini (iOS) güncel tutun: İşletim sisteminizi düzenli olarak güncelleyin. Böylece telefonunuzun, Apple’ın sunduğu en yeni güvenlik güncellemeleriyle korunmasını sağlayabilirsiniz.
Uygulamalarınızı güncel tutun: Tüm uygulamalarınızı mümkünse düzenli olarak güncelleyin. Bu, suçluların, üçüncü taraf uygulamalarda bulunan ve güvenliğinizi tehlikeye atabilecek olan zayıf noktalardan faydalanma olasılığını azaltacaktır.
Ücretsiz Wi-Fi ağlarını kullanırken dikkatli olun: Herkese açık ağlarda internet üzerinden alışveriş ve bankacılık işlemleri yapmaktan kaçının çünkü bu ağlar, siber suçlular için ideal vektörlerdir. Ücretsiz Wi-Fi ağını kullanmanız gerekiyorsa Kaspersky VPN Secure Connection gibi bir VPN bağlantısı kullanmayı deneyin. Bu, verilerinizi dijital bir tünel aracılığıyla şifreleyerek bağlantınızı korur.
İlgili makaleler:
- Mobil Kötü Amaçlı Yazılım
- Sunucu Akıllı Telefon Güvenliği: Android, iPhone, BlackBerry ve Windows Phone karşılaştırması
- Mobil Tehditler
- Akıllı Telefon Güvenliği
Önerilen ürünler:
