Koronavirüs salgını, dünya çapında okulların kapanmasına ve sosyal mesafe önlemlerine yol açtı. Sonuç olarak, aileler öğrenmek, sosyalleşmek ve dış dünyayla bağlantıda kalmak için dijital teknolojiye güvendiklerinden çocuklar çevrimiçi dünyada daha fazla zaman geçiriyor.
İnternet bu kriz sırasında yaşamın farklı yönlerinin devam etmesine olanak sağlayan değerli bir kaynak olduğunu kanıtlasa da çocuklar için çevrimiçi güvenlik konusunun önemi artmıştır. Okulların kapalı olması ve birçok ebeveynin evden çalışması nedeniyle, çocukların interneti denetimsiz olarak kullanma olasılığı yükseldi.
Bu makalede, çocuklar için bazı temel internet güvenliği sorunlarını ve çocuklarınızı çevrimiçi ortamda nasıl güvende tutabileceğinizi keşfedeceğiz.
Çocukların internette karşılaştığı tehditler ve tehlikeler
Pandemi sırasında çocuklar internette daha fazla zaman geçirdikçe potansiyel risklere maruz kalma ihtimalleri de arttı. Çocuklar, aşağıdakiler dâhil olmak üzere çok çeşitli çevrimiçi tehdit ve tehlikelerle karşı karşıyadır:
Çevrimiçi ortamda kendileri hakkında çok fazla bilgi paylaşmak
İnternette anonim hissetmek kolaydır ve çocuklar, oluşturdukları dijital ayak izinin sonuçlarının farkında olmayabilir. Örneğin, sosyal medya profillerinde kamuya açık olarak gösterilmemesi gereken kişisel olarak tanımlayıcı bilgiler yayınlayabilirler. Bunlar tuhaf kişisel anların fotoğraflarından ev adreslerine ya da aile tatili planlarına kadar her şey olabilir. Daha sonra pişman olacakları içerikleri de yayınlayabilirler.
Siber zorbalık
Siber zorbalık; e-posta, kısa mesaj, sosyal medya veya anlık mesajlaşma yoluyla göz korkutucu veya alaycı mesajlar göndermekten e-posta hesabınızı kırmaya veya sizi incitmek ve aşağılamak için çevrimiçi kimliğinizi çalmaya kadar değişebilir.
Sanal istismar
Çocuklar gerçekte kiminle konuştuklarının farkında olmayabilirler. Siber istismar, bir çocuğu çevrimiçi ortamda gerçek hayatta buluşmaya ikna etmek için müstehcen mesajlar veya materyaller göndermeyi içerebilir. İstismarcılar, çocuğu uygunsuz faaliyetlerde bulunmaya veya suçlu için fotoğraf veya video çekmeye ikna etmeye çalışabilir ve daha sonra bunları, çocuğu tehdit etmek veya şantaj yapmak için kullanırlar.
Kimlik avı
Bunlar, kötü niyetli bağlantılara veya eklentilere tıklamaları için insanları kandırmaya çalışan e-postalardır. E-posta bazen bir arkadaş veya aile üyesi gibi tanıdıkları birinden geliyormuş gibi görünebildiğinden bunu ayırt etmek özellikle çocuklar için zor olabilir. Bu, "smishing" adı verilen mesajlaşma uygulamaları veya kısa mesajlar kullanılarak da yapılabilir.
Reklamlar ve uygulama içi satın almalardaki gizli ücretler
Çocuklar oyunlarda, uygulamalarda ve web sitelerindeki gizli ticareti fark etmeyebilir. Bunlara örnek olarak, çocukları oyun oynarken ebeveynlerinin kredi kartı hesaplarını kullanarak sanal ürünler satın almaya ikna eden mobil oyunlar verilebilir. Bu oyunlar, toplu davalarda "yem uygulamaları" olarak adlandırılmaktadır.
Radikalleşme
Doğası gereği siyasi, dini, cinsiyetçi veya ırkçı olduğundan radikal veya aşırı kabul edilen görüşlere maruz kalmak.
Yaşa uygun olmayan veya incitici ya da zararlı içerik
Buna örnek olarak ücretsiz bir oyunda gösterilen sansürsüz bir reklam, yetişkinlere yönelik bir ortamda tasvir edilen çocuk çizgi film karakterleri veya çocuklar için uygun olmayan konuları tartışan bir forum verilebilir.
Yanlışlıkla kötü amaçlı yazılım indirme
Kötü amaçlı yazılım, kurbanın bilgisi ve izni olmadan yüklenen ve bilgisayarda zararlı eylemler gerçekleştiren bir bilgisayar yazılımıdır. Siber suçlular, genellikle insanları kötü amaçlı yazılımları indirmeleri için kandırır. Kimlik avı bu yollardan sadece biridir. Ancak, kurbanları oyun görünümündeki kötü amaçlı yazılımları indirmeye ikna etmek gibi, özellikle çocuklar için çekici olabilecek yollar da vardır. Kapsamlı, cihazlar arası siber güvenlik yazılımına ve ilgili güvenlik korumalarına sahip olmak, çocuğunuzun bilgisayarını bu tür kötü amaçlı yazılımlara karşı korumaya yardımcı olabilir.
Çocuklarınızın çevrimiçi ortamda güvenliğini sağlamaya yardımcı olacak 10 İpucu
- Ebeveyn kontrollerini ve internet filtrelerini kurun. Kaspersky Safe Kids gibi yazılımlar, çocuklarınızı çevrimiçi ortamda korumanıza yardımcı olmak için tasarlanmıştır. Çocuğunuzun cihazına ve kendi cihazınıza yüklenecek birer uygulama ile raporları görmenize ve ayarları özelleştirmenize olanak tanır. Bunun yanında, oyunlara ve uygunsuz uygulamalara erişimi yönetmenize de izin verir.
- Çocuğunuzun en son antivirüs programlarını ve en yeni yazılımı kullandığından emin olun. Antivirüs yazılımı, cihazlarınızı gelen tehditlerden koruyup sisteme yönelik olası tehditleri araştırır, yok eder ve bunlara karşı size uyarıda bulunur. Sürekli yeni virüsler çıkıyor ve antivirüs yazılımları en son tehditlere ayak uyduruyor.
- Çocuğunuzun gizlilik ayarlarının maksimuma ayarlandığından emin olun. Neredeyse tüm sosyal medya uygulamaları, ayarlayabileceğiniz gizlilik ayarlarına sahiptir. Onları öğrenin ve çocuklarınızla birlikte ayarları belirleyin.
- Kullanılmadığı zamanlarda web kameralarının üzerini kapatın. Bazı insanlar başkalarının web kamerası aracılığıyla casusluk yapmasına olanak tanıyan kötü amaçlı yazılımlarla ilgili rahatsız edici hikâyeler okuduktan sonra, koli bandı veya benzeri bir şey kullanarak kapatır.
- Çocuklarınızın arkadaş listelerini düzenli olarak inceleyin ve istenmeyen veya şüpheli kişileri engelleyin.
- Mümkünse cihazlardaki uygulama içi satın almayı kapatın:
iOS'ta:
• Ayarlar'ı açın, ardından "Ekran Süresi" ni seçin. Etkin değilse etkinleştirin
• Devam seçeneğine dokunun ve ardından "Bu benim iPhone'um" veya "Bu çocuğumun iPhone'u" seçeneğini belirleyin
• Sizin telefonunuzsa bir şifre seçmeniz istenir. Çocuğunuzunsa yönergeleri izlemeniz ve bir Ebeveyn Şifresi belirlemeniz gerekir
• İçerik ve Gizlilik Kısıtlamaları'na dokunun ve şifrenizi girin. Ardından İçerik ve Gizlilik'i etkinleştirin
• iTunes ve App Store Satın Alımları'nı seçin
• Uygulama İçi Satın Alımlar'ı seçin ve "İzin Verme" olarak ayarlayınAndroid için:
• Google Play'i açın
• Ayarlar'ı açın
• "Kullanıcı Denetimleri"ne gidin
• "PIN Ayarla veya Değiştir"i seçin ve PIN'inizi belirleyin
• Kullanıcı Ayarları'na dönün ve "Satın Alma İşlemlerinde PIN Kullan"ı etkinleştirin - Konumların belirlenemediğinden emin olun. Çocuklarınızdan sosyal medyadaki fotoğrafların konumlarını etiketlememelerini istemek iyi bir fikirdir çünkü bu, başkalarının konumlarını öğrenmelerini sağlar. Cihazlarındaki konum hizmetlerini kapatabilirsiniz, böylece fiziksel konumları izlenemez.
- Uygun internet kullanımının ne zaman, neden ve ne kadar süreyle olduğu hakkında net kurallara sahip olun.
- Çevrimiçi faaliyetle bağlantılı tehlike belirtilerine karşı dikkatli olun ve nereden yardım alacağınızı bilin. Örneğin, çocuğunuz interneti veya mesajlaşmayı kullandıktan sonra içine kapanık, üzgün veya kızgın görünebilir. Birleşik Krallık'taki NSPCC, ABD'deki Childnet veya Avustralya’daki Zorbalık Karşıtı Ulusal Merkez gibi bir çocuk hayır kurumu size rehberlik edecek kaynaklara sahiptir.
Ebeveynler ve bakıcılar için tavsiyeler
Koronavirüs kapsamında medyada yer alan yoğun içerik, çocuklar için rahatsız edici veya üzücü olabilir. UNICEF ve Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) gibi güvenilir kuruluşların sağladığı birçok dijital kaynak aracılığıyla, siz ve çocuğunuz virüs hakkındaki haberleri birlikte öğrenebilirsiniz.
Bu dönemde çocuğunuzu destekleyebileceğiniz yollardan bazıları şunlardır:
- Çevrimiçi ortamdaki kendi davranışlarınızla çocuğunuza iyi bir örnek olun. Çocuklarınızı başkalarına karşı nazik ve saygılı olmaya teşvik edin. Ayrıca arka planda görülebileceklerin riskini onlara hatırlatın.
- Siber zorbalığı veya uygunsuz çevrimiçi içeriği bildirmek için okul politikalarını ve mevcut yardım hatlarını öğrenin. Siber zorbalık, çocuğunuzun kötü yorumlar, mesajlar ve gönderiler alabileceği veya bunlara alet olabileceği anlamına gelir. Çevrimiçi ortamda grupların dışında bırakılabilirler, bu da stres ve yalnızlık duygularını artırabilir. Çocuğunuzun kendisinin de çevrimiçi zorbalık yapabileceği olasılığına hazırlıklı olun.
- Çevrimiçi reklamcılığın sağlıksız yiyeceklerin, cinsiyet kalıplarının veya yaşa uygun olmayan materyallerin tanıtımını yapabileceğini ve internette geçirdiği sürenin artmasının, çocuğunuz için daha fazla maruz kalma anlamına geldiğini unutmayın. Çevrimiçi reklamları tanımalarına yardımcı olun ve maruz kaldıkları bazı mesajların neden olumsuz olabileceğini birlikte keşfetme fırsatını kullanın.
Çocuklarınızla yapabileceğiniz çevrimiçi güvenlik etkinlikleri
Commonsense.org gibi bir web sitesi, çocuklara internet güvenliğini öğretmek için tasarlanmış çok sayıda aktivite veya ders planı içerir. Bu aktiviteler, çocuğunuza uygun materyalleri bulmayı kolaylaştırmak için yaşa göre gruplandırılmıştır. Bazı konular şunlardır:
- Web sitelerini güvenli bir şekilde ziyaret etme
- Çevrimiçi ortamda nasıl güvende, sorumlu ve saygılı olabiliriz?
- İnterneti kullanırken ne tür bilgileri kendime saklamalıyım?
- Çevrimiçi ortamdaki arkadaşlıkların güvenliğinden nasıl emin olunur?
- Çevrimiçi ortamda tanıştığınız insanlarla nasıl güvenle sohbet edersiniz?
AFT, çocuğunuzla birlikte kullanabileceğiniz yararlı bir internet güvenlik kaynakları seti de sunar. Childnet, Internet Matters ve Australian eSafety Commissioner’ın sınıf kaynaklarına da başvurabilirsiniz.
Ayrıca çocuklarınızla internet kullanımıyla ilgili yapılması ve yapılmaması gerekenleri belirten bir "siber sözleşme" yapmanızı öneririz. Hem siz hem de çocuklarınız bunu imzalayabilir ve ardından tüm katılımcılara bir hatırlatma olarak evinizin içinde görünür bir yere bırakabilirsiniz. Çevrimiçi ortamdaki eğlence ile açık havada geçirilecek zaman dâhil (mümkünse) diğer çevrimdışı aktiviteleri dengelemek de önemlidir.
Koronavirüs salgını sırasında internet güvenliği hakkında çocuğunuzla nasıl konuşmalısınız?
Pandemi sırasında ebeveynler ve bakıcılar, potansiyel olarak artan ekonomik yüklere ek olarak, evden çalışma ve uzaktan eğitim arasında denge kurma mücadelesiyle karşı karşıyadır. Bu bağlamda, çevrimiçi etkinlikleri de dâhil olmak üzere çocuklarınızı desteklemek ve takip etmek zor olabilir. Çocuklar için internet güvenliğini sağlamak da dâhil olmak üzere, bu kafa karıştırıcı dönemde evdeki olağan işleyişi korumak zor ve streslidir. Bununla birlikte, çocuklarınızla çevrimiçi güvenlik konusunda açık bir diyalog sürdürmeniz önemlidir:
- Gerçekçi olun: Onlara ödevlerini araştırmak veya arkadaşlarıyla sosyalleşmek için interneti kullanacaklarının farkında olduğunuzu gösterin.
- Onlara hangi web sitelerini, uygulamaları ve oyunları kullandıklarını sorun. İnternette nasıl zaman geçirdiklerine dair bir fikir edinin. Yaşamları ve ilgi alanlarıyla ilgilendiğiniz konusunda onlara güvence verin.
- Onlara internet hakkında endişeleri olup olmadığını sorun ve varsa her türlü soru ve endişelerini size anlatabileceklerini belirtin.
- Çocukların kaba veya ayrımcı yorumların, siber zorbalığın ve başkalarıyla alay etmenin kabul edilemez olduğunu anladığından emin olun. Onlara, bunlardan herhangi birini yaşarlarsa derhâl güvendikleri bir yetişkine anlatmalarını söyleyin.
- Bir uygulamanın veya web sitesinin çocuklar için uygun olduğunu düşünmüyorsanız açık bir şekilde neden böyle düşündüğünüzü çocuklarınıza açıklayın.
- Sürece dâhil hissetmeleri için çocuğunuza, çocukların çevrimiçi ortamda neler yapmasının uygun olduğunu ve nelerin yapılmaması gerektiğini sorun.
- Onlara çevrimiçi ortamdaki arkadaşlarını ve gerçekten iddia ettikleri kişiler olduklarından nasıl emin olduklarını sorun.
- Çocuklarınıza yardım almak için nereye başvuracaklarını ve nasıl güvende kalacaklarını bilip bilmediklerini sorun. Gizlilik ayarlarını nereden değiştireceklerini biliyorlar mı? Ya da onları rahatsız eden kullanıcıları nasıl şikayet edecek veya engelleyeceklerini?
- Tam adları, adresleri, kardeşleri veya ebeveynlerinin kim olduğu gibi tanımlayıcı bilgileri çevrimiçi ortamda paylaşmamalarını tembihleyin.
- Çocukların şifrelerinin güçlü olduğundan emin olun; bilgisayar korsanlarının bir şifreyi ele geçirmesi, verilerinizi ele geçirmeye bir adım daha yaklaşması demektir. Özel bir şifre yöneticisi aracı yardımcı olabilir.
- Bilgisayar kullanımının, yetişkinlerin yakınlarda olabileceği evin ortak bir bölümünde gerçekleştirilmesini sağlamaya çalışın.
- Hangi ebeveyn kontrollerinin ve web güvenliği özelliklerinin mevcut olduğunu ve o cihaz için özel olarak tasarlanmış olduğunu görmek için cihazları (telefonları, tabletleri ve bilgisayarları) kontrol edin.
Çocuğunuzun başka bir kişi tarafından uygunsuz temaslara maruz kalmış olabileceğine dair endişeleriniz varsa bunu polise bildirmelisiniz. Çocuğunuz siber zorbalık kurbanıysa bunu ülkenizdeki ilgili bir kuruma bildirebilirsiniz. Örneğin; ABD için bu, hükümetin Zorbalığı Durdur girişimidir.
Son olarak, salgın sırasında başkalarıyla bağlantı kurmanın her zamankinden daha önemli olduğunu unutmayın. Şimdi sanal etkileşimlerinizde nezaket ve empatiyi benimseyip çocuğunuzun arkadaşlarınız, aileniz ve sizinle güvenli ve olumlu çevrimiçi etkileşimler kurması için fırsatlar yaratmanız için mükemmel bir zaman.
İlgili makaleler:
