TikTok nedir?
TikTok, kullanıcıların herhangi bir konuda 15 saniyelik videolar oluşturmasına ve paylaşmasına olanak tanıyan bir video paylaşım uygulamasıdır. Kullanıcılar, genellikle koreografisi ayarlanmış ilginç ve eğlenceli videolar oluşturmak için filtreler, arka plan müzikleri ve çıkartmalar gibi çeşitli efektler kullanabiliyor. TikTok uygulaması dünya çapında 1,5 milyar kez indirildi ve aktif aylık kullanıcılarının yaklaşık üçte birinin ergenler olduğu düşünülüyor.
Uygulama, ilk olarak 2016 yılında Çin'de teknoloji şirketi ByteDance tarafından Douyin adıyla sunuldu. 2017 yılında Çin dışındaki pazarlarda da piyasaya sürüldü. TikTok ve Douyin tamamen aynı yazılımı kullanıyor ancak Çin'in sansür kısıtlamalarına uymak için ayrı ağlarda barındırılıyor. TikTok uygulamasını tüm dünyada App Store veya Google Play mağazalarından edinmek mümkün.
Birçok sosyal medya platformu gibi TikTok da veri gizliliği ve güvenlik kaygıları doğurdu. Bu genel bakışta TikTok'un nasıl çalıştığı, TikTok’un veri gizliliği ve nasıl güvenli bir şekilde kullanılacağı açıklanmıştır.
TikTok nasıl çalışır?
TikTok kullanıcıları bir telefon numarası, e-posta adresi veya Facebook ya da Instagram gibi bir üçüncü taraf hesabı ile kaydolur. Oturum açtıktan sonra, videolar bulmak için popüler içerik oluşturucularda, kategorilerde veya hashtag'lerde aramalar yapılabilir. Uygulamada yer alan arkadaşlarınızı bulmak için telefon kişilerinizi veya sosyal medya bağlantılarınızı kullanabilirsiniz.
TikTok, videoların hızla viral olmasını sağlayarak içerik keşfini sunduğu deneyimin büyük bir parçası haline getiriyor. Bunun merkezinde, izleyicilere kişiselleştirilmiş öneriler sunmak için yapay zeka kullanan bir algoritma var. Bu öneriler, her kullanıcı için “Sizin İçin” adlı bir akışta görüntülenir.
Kullanıcılar filtreler, bölünmüş ekranlar, yeşil ekranlar, geçişler, emojiler, etiketler, GIF'ler ve daha pek çok özelliği kullanarak videolar oluşturabilir ve bunlarla oluşturulmuş videoları izleyebilir. Müzik, TikTok'un önemli bir parçasıdır. Uygulama, Apple Music ile entegre kapsamlı bir müzik kitaplığına sahiptir ve kullanıcıların şarkılar eklemesine, remiksler yapmasına, kaydetmesine ve keşfetmesine olanak tanır.
Kullanıcılar beğendikleri hesapları takip edebilir ve beğendikleri videoları paylaşabilir ya da videolara kalpler, hediyeler ve yorumlar gönderebilir. TikTok'ta sanal hediyeler vermek için jetonlar kullanılır.
TikTok'u kullanmanın ve keyfini çıkarmanın birçok yolu vardır - zaten birçok kullanıcı video üretmez, sadece izler - ancak en popüler türlerden bazıları şunlardır:
- TikTok Düetleri – gerçek işbirliklerinden remikslere ve taklitlere kadar çeşitli işler yapılabilir.
- TikTok Yarışmaları – genellikle popüler bir şarkı veya etiket kapsamında, katılımcılar dans hareketleri veya belirli bir temada kendi özgün gösterilerini sunar.
- Cringe videoları – utanç verici ama komik garip performanslar.
- Tepki videoları – kullanıcıların başka bir videoya verdikleri tepkileri kaydettikleri videolardır.
Çok sayıda takipçiye sahip TikTok kullanıcıları, özel reklamlar, ürünler ve ortaklıklar aracılığıyla videolarından para kazanır veya markalarını tanıtır.
TikTok gizlilik sorunları
“TikTok hangi verileri topluyor?” ve “TikTok bilgilerinizi çalıyor mu?” gibi sorular internette sık sık sorulan ve viral bir şekilde yayılan sorular oldu.
TikTok, Facebook ve diğer birçok sosyal ağ platformunun da yaptığı gibi, kullanıcıları hakkında çok fazla bilgi toplar. Bu uygulamalar arasında şunlar sayılabilir:
- İzlediğiniz her TikTok videosu ve bu videoları ne kadar süre ile izlediğiniz.
- Mesajlar şifrelenmediği için uygulama üzerinden gönderdiğiniz mesajların tüm içeriği.
- Ülke konumunuz, internet adresiniz ve kullandığınız cihazın türü.
İzninizle birlikte şu bilgiler de elde edilir:
- Tam konumunuz
- Telefonunuzun kişileri ve diğer sosyal ağ bağlantıları
- Yaşınız ve telefon numaranız
- Ödeme bilgileri
Bu bilgiler, reklam hedeflemeye yönelik olarak sizin bir resminizi oluşturmak için kullanılabilir. Bu anlamda kim olduğunuz, arkadaşlarınızın ve ailenizin kim olduğu, neleri sevdiğiniz, neleri eğlendirici bulduğunuz ve arkadaşlarınıza neler söylediğiniz anlaşılmaya çalışılır.
Uygulamayı kullanmak için kullanıcılar mikrofonlarına ve kameralarına erişim izni verir. Video oluşturduğunuzda, uygulama yüzünüzün yakın çekimlerini yakalar. Bu, çevrimiçi olarak ulaşılabilir olan diğer görüntülerinizle birlikte kullanılabilecek biyometrik veriler sağlar.
TikTok ayrıca etkinliğini kodlamak için teknik tedbirler de kullanır. Bu, uygulamanın yaptığı bazı şeylerin harici araştırmacılardan gizlendiği anlamına gelir. TikTok bunun korsanları ve diğer kötü amaçlı kişileri uzak tutmak için olduğunu iddia ediyor.
TikTok'un gizlilik kaygıları medyada geniş bir şekilde yer aldı. Ancak dünya çapındaki çoğu sosyal medya platformu, kullanıcılarının kişisel verilerini toplar, kullanır, analiz eder ve sonuç olarak bu verilerden kazanç eder. TikTok, kullanıcı etkinliğini tüm cihazlarda izlemediği için Facebook veya Google gibi platformlara göre daha az veri topladığını iddia ediyor.
TikTok güvenlik sorunları
TikTok’un güvenliğiyle ilgili yorumların çoğu, uygulamanın topladığı verileri Çin hükümetiyle paylaşmasına veya paylaşmaya zorlanmasına odaklanıyor. TikTok ısrarla verilerini bu şekilde paylaşmadığını söylemeye devam ediyor. New York Times, CIA'in TikTok'u araştırdığı ve Çin istihbaratının kullanıcı verileriyle ilgili herhangi bir casusluk eylemi gerçekleştirdiğine dair somut bir kanıt bulamadığını bildiriyor. Ancak yine de bu aşağıda örneklerini verdiğimiz türden tepkileri önleyemedi:
- ABD Savunma Bakanlığı, olası herhangi bir riski baştan ortadan kaldırmak için askeri personelini TikTok'u telefonlarından kaldırmaları için uyardı.
- Wells Fargo Bank, TikTok'un gizlilik ve güvenlik kontrolleriyle ilgili endişeler nedeniyle çalışanlardan, şirketin sahip olduğu cihazlardan TikTok'u kaldırmalarını istedi.
Apple, 2020 yılında iOS 14 ile ilgili bir sorun tespit etti. Bu sorun, bazı uygulamaların gizlice bir kullanıcının cihazındaki panoya erişebilmesine neden oluyordu. Bu uygulamalardan biri olan TikTok, sorunun, aynı yorumu aynı cihaz üzerinde biden fazla farklı hesaba kopyalayan kullanıcıları işaretleyen bir istenmeyen e-posta koruma filtresinden kaynaklandığını söyledi. TikTok sorunu kabul etti ve ilgili özelliği kaldırdı.
Daha az tartışılan TikTok güvenlik sorunlarından biri de iki faktörlü kimlik doğrulamasının olmayışı. TikTok, telefonunuza gönderilen bir doğrulama koduyla oturum açma seçeneği sunar ancak bu, tek seferlik bir erişim kodudur. Tek faktörlü kimlik doğrulaması, sosyal platformlarda yaygın kullanım bulan bir uygulama değildir. Zayıf bir parolayla birlikte, kimlik avı veya fidye yazılımı saldırıları gibi pek çok tehdidin yolunu açabileceğinden ötürü, bu durum olası bir güvenlik sorunu teşkil eder. Birçok sosyal medya platformu artık iki faktörlü kimlik doğrulaması sunuyor.
TikTok çocuklar için güvenli mi?
TikTok uygulaması, kullanıcılarının en az 13 yaşında olmasını şart koşuyor. Bu yaş sınırı Facebook, Instagram, Twitter ve Snapchat gibi diğer sosyal ağlar ile aynıdır; hepsi 13 yaş sınırını kullanıyor.
TikTok kurallarına göre, 18 yaşından küçük herkesin uygulamayı kullanmak için ebeveyn veya vasi onayına sahip olması gerekiyor. Çocuğunuzun, sahte bir yaş yerine uygulamayı kurarken doğru yaşını kullandığından emin olmak (aksi halde uygun olmayan içeriklere maruz kalabilir) kontrol etmeye değer bir durumdur.
Ebeveynlerin TikTok hakkındaki endişeleri arasında şunlar sayılabilir:
- Uygulama, temel olarak müzik ve videoya dayalıdır ve çocukları yetişkin içeriklerine (örneğin, küfür içeren şarkı sözleri veya kışkırtıcı kıyafetler/koreografi) maruz bırakabilir.
- Kullanıcılar uygulamaya ilk kez kaydolduğunda kullanıcı profilleri varsayılan olarak herkese açık olarak görünür. Bu, çocuklarınızın yükleyebileceği videoları herkesin görebileceği anlamına gelir.
- Yabancılar özel mesajlar gönderebilir. Yani çocuğunuzun hesabı herkese açık kalırsa tanımadıkları kişilerden mesaj almaları mümkün olur.
Uygulamada, "Dijital Sağlık" ayarı faydalı bir özellik olarak karşımıza çıkıyor. Bu ayar, çocuğunuzun TikTok'ta geçirdiği süreyi sınırlamanıza izin verir ve uygulamada harcadığı zamanı kontrol etmenize yardımcı olur. Bu ayar, ebeveynlerin çocuklarının hesabına kısıtlamalar getirmesine de olanak tanır. Ancak tüm materyaller filtre tarafından işaretlenmediğinden ve bazı içerikler gözden kaçabileceğinden, bu konuda yine de dikkatli olun.
TikTok'ta Dijital Sağlık ayarını etkinleştirmek için:
- Uygulama ayarlarından "Dijital Sağlık" menüsünü seçin
- “Aç” seçimini yapın
- Bir şifre belirleyin
- Bunları açmak için “Ekran Süresi Yönetimi” ve “Kısıtlı Mod” arasında geçiş yapın.
2020 yılında, TikTok ebeveynlerin hesaplarını çocuklarıyla ilişkilendirmelerini sağlayan bir “Aile Eşleştirme” modu sundu. Bu sayede ebeveynler, çocukları uygulamayı nasıl kullanıyor daha iyi görebiliyor.
TikTok Alternatifleri
Ebeveynler bazen şunu soruyor: TikTok gibi ama daha güvenli uygulamalar var mı? Tüm uygulamalar gizlilik gücü ve zayıflıkları anlamında bir karışım halinde gelse de, TikTok'un en çok konuşulan alternatiflerinden bazıları şunlardır:
- Dubsmash: Kullanıcılar 10 saniyelik videolar izleyebilir ve oluşturabilir. Klipler, dublaj olarak bilinen önceden kaydedilmiş seslerle birleştirilebilir veya "smash" klipler oluşturulabilir.
- Byte: Kapatılan Vine uygulamasının yaratıcıları tarafından sunulmuştur. Aynı Vine gibi, kullanıcıların döngü videolarını düzenlemesine ve paylaşmasına olanak tanır.
- Triller: TikTok'a benzer şekilde, Triller da dans, pleybek ve komedi için kullanılır. Triller, kullanıcıların farklı uzunluklardaki bir şarkı ile birden fazla video hazırlamalarını sağlayan AI teknolojisini kullanır.
- Funimate: Kullanıcılar gelişmiş efektler, filtreler ve geçişler kullanarak döngülü videolar oluşturabilir ve düzenleyebilir.
- Chingari: TikTok'un Hindistan kökenli bir alternatifidir.
TikTok gizlilik ve güvenlik ipuçları: TikTok hesabınızın güvenliğini sağlama
TikTok'u daha güvenli bir şekilde kullanmak için tüm kullanıcıların atabileceği bazı adımlar vardır:
- Hesabınızı gizli olarak ayarlamak için:
- Profil sayfanıza gidin
- Sağ üst köşedeki üç noktaya dokunun ve "Gizlilik ve Ayarlar" öğesini seçin
- “Gizlilik ve Güvenlik” menüsünden “Gizli Hesap” seçeneğini kullanın
- TikTok gönderilerinizle ilgili kimlerin yorum yaptığını kontrol etmek için:
- “Gizlilik ve Güvenlik” bölümünde “Kimler bana yorum gönderebilir?” öğesini seçin
- Yorumları tanıdığınız kişilerle sınırlandırmak için "Arkadaşlar" öğesini seçin
- Ayrıca, videodaki menü düğmesine gidip “Yorumlar Kapalı” öğesini seçerek belirli videolardaki yorumları da kapabilirsiniz
- Kimlerin sizinle düet yaptığını kontrol etmek için:
- “Gizlilik ve Güvenlik” bölümünde “Kimler benimle düet yapabilir” öğesine dokunun
- “Herkes”, “Arkadaşlar” veya “Kapalı” gibi çeşitli seçenekler arasından seçim yapın
- Size doğrudan mesajlar gönderen kişileri kontrol etmek için:
- “Gizlilik ve Güvenlik” bölümünde “Bana mesaj gönderebilecek kişiler” seçeneğine dokunun
- “Herkes”, “Arkadaşlar” veya “Kapalı” gibi çeşitli seçenekler arasından seçim yapın
TikTok’ta kullanıcıları engellemek ya da rapor etmek de mümkündür:
- Bir kullanıcıyı engellemek veya rapor etmek için profiline gidin ve ekranın üst kısmındaki üç noktaya dokunun. Seçeneklerden, “Engelle” veya “Rapor Et” öğesini seçin. Bir sonraki ekranda, kişiyi neden rapor ettiğinizi seçin.
- Bir yorumu rapor etmek için yoruma dokunun ve görüntülenen seçeneklerden "rapor" öğesine dokunun ve talimatları izleyin.
- Bir videoyu rapor etmek için videoya gidin ve “paylaş” simgesine dokunun. Bir sonraki ekranda, “Rapor Et” öğesine dokunun ve talimatları izleyin.
Dikkate alınması gereken diğer TikTok güvenlik adımları
Gizlilik ayarlarınızı düzenlemenin yanı sıra şunları da yapabilirsiniz:
- Uygulamada paylaştığınız bilgi miktarını sınırlayın. Örneğin, Facebook ve Instagram gibi diğer sosyal hesapların TikTok hesabınıza bağlanmasını önleyebilirsiniz.
- Herhangi bir kimlik avı dolandırıcılığının kurbanı olmamak için TikTok bağlantılarını uygulamanın dışında, örneğin SMS üzerinden açmaktan kaçının.
- Bazı Android kullanıcıları, sisteminizde TikTok'u izole etmek için kum havuzu uygulaması kullanmanızı öneriyor. Örneğin Shelter, uygulamaları yükleyebileceğiniz veya kopyalayabileceğiniz yalıtılmış bir alan sağlamak için Android'in Çalışma Profili özelliğini kullanan açık kaynaklı bir kum havuzu uygulamasıdır.
- Her uygulamada olduğu gibi, en son sürümü kullanmak iyi bir fikirdir. Böylece tüm güvenlik düzeltme eklerinden yararlanmanız mümkün olur.
- Bazı kullanıcılar, gizliliği en üst düzeye çıkarmak için TikTok'u düzenli olarak kullandığınız telefondan farklı bir Google hesabına sahip ayrı bir telefonda kullanmanızı bile öneriyor.
TikTok'u indirmek güvenli midir?
Peki, TikTok kullanımı güvenli mi? Bu sorunun cevabı net değildir. TikTok hakkındaki medya yorumlarının çoğu ulusal güvenliğe ilişkin konulara odaklanıyor. Diğer taraftan çoğu kullanıcının telefonlarında ulusal düzeyde hassas içerikler bulunma olasılığı son derece düşük. Bu anlamda bireyler için risk, diğer popüler sosyal medya uygulamalarındakinden çok farklı değil. Nihayetinde veri güvenliği ve çevrimiçi gizlilik sorunlarının bilincinde olmak ve buna göre kişisel bir seçim yapmak gerekiyor.
Çocuklarının çevrimiçi güvenliğini en üst düzeye çıkarmak isteyen ebeveynler, yetişkin içeriklerini engellemenizi, uygunsuz oyunlara ve uygulamalara erişimi yönetmenizi ve cihazlara göre ekran süresini yönetmenizi sağlayan Kaspersky Safe Kids gibi bir ebeveyn denetimi uygulaması kullanmayı düşünebilir.
İlgili Makaleler:
