Casus yazılımın net bir tanımı olmadığından biraz belirsiz bir konudur. Ancak isminden de anlaşıldığı gibi, casus yazılım genellikle kullanıcının onayı ve bilgisi olmadan bir bilgisayardan veri toplayarak bu verileri üçüncü şahıslara iletmek için tasarlanan yazılım olarak tanımlanır. Genellikle parolalar, PIN'ler ve kredi kartı numaraları gibi gizli verilerin toplanması, tuş vuruşlarının izlenmesi, internette gezinme davranışlarının takip edilmesi ve e-posta adreslerinin toplanmasını içerir. Tüm bunlara ek olarak, bu tür faaliyetler aynı zamanda ağ performansını etkileyerek sistemi yavaşlatır ve tüm iş süreçlerini etkiler. Genellikle dört ana kategoriye ayrılır: Truva atları, reklam yazılımı, takip çerezleri ve sistem izleyiciler.
- Bilgisayarlara Truva atı kötü amaçlı yazılımı biçiminde virüs bulaştıran Truva atı casus yazılımı.
- Bilgisayarları ve cihazları izlemek için casus yazılım olarak da işlev gören reklam yazılımları.
- Bir site takip çerezlerinin farkındaysa ve bunları kullanmak için tasarlandıysa internette bir kullanıcıyı takip eden, sabit sürücülerde bulunan takip çerez dosyaları.
- Bir bilgisayardaki tüm etkinlikleri izlemek ve tuş vuruşları, ziyaret edilen siteler, e-postalar gibi hassas verileri yakalamak için tasarlanan sistem izleyiciler.
Casus Yazılım Ne Anlama Gelir?
Casus yazılım geleneksel bir bilgisayarda, web tarayıcınızdaki bir uygulama veya cihazınızda bulunan bir mobil uygulama şeklinde bilginiz ve onayınız olmadan yüklenen yazılımdır. Kısacası casus yazılım, bir saldırgana sizinle ilgili kişisel ve gizli bilgileri iletir. Bu bilgiler internette gezinme davranışlarınız veya satın alma işlemlerinizle ilgili bilgiler olabilir ancak aynı zamanda klavyedeki tuş vuruşları, kredi kartı bilgileri, parolalar veya oturum açma bilgileri gibi şeyleri kaydetmek için değiştirilebilir.
Bu yazılım normalde kendisini kullanıcının bilinçli olarak indirip yüklediği diğer programlara ekleyerek bilgisayara girer. Bazen bu tamamen gizli şekilde yapılır, bazen de istenen yazılım casus yazılımı tanımlayan bilgileri bu terimi kullanmaksızın lisans sözleşmesine ekler ve kullanıcıyı istediği programı yüklemek için bunu kabul etmeye zorlar. Alternatif olarak casus yazılım, kullanıcının ele geçirilen bir web sitesini ne zaman ziyaret ettiği veya bir e-postadaki kötü amaçlı eki açtığı gibi başka kötü amaçlı yazılımların izlediği tüm yolları kullanarak bilgisayara girebilir.
Casus Yazılımın Neden Olduğu Sorunlar
Casus yazılımlar iki ana soruna yol açabilir. Öncelikle ve belki de en önemlisi, kimlik hırsızlığı için kullanılabilecek bilgileri çalabilir. Kötü amaçlı yazılımın göz atma geçmişi, e-posta hesapları, çevrimiçi bankacılık ve alışverişin yanı sıra sosyal ağlarda kullanılan kayıtlı parolalar dahil olmak üzere bilgisayarınızdaki her bilgiye erişmesi durumunda kimliğinizi taklit eden bir profil oluşturmak için yeterli olandan daha fazla bilgi toplayabilir. Ayrıca, çevrimiçi bankacılık sitelerini ziyaret ettiyseniz casus yazılımlar banka hesabı bilgilerinizi veya kredi kartı hesaplarınızı çalıp üçüncü taraflara satabilir ya da doğrudan kullanabilir.
İkinci ve daha yaygın olan sorun ise casus yazılımın bilgisayarınıza verebileceği zarardır. Casus yazılımlar bilgisayarınızın önemli miktarda kaynağını kullanarak bilgisayarı yavaşlatabilir, uygulamalar arasında ya da internette gezinirken gecikmeye, sistemin sık sık çökmesine veya donmasına neden olabilir, hatta bilgisayarınızı aşırı ısıtarak kalıcı hasara yol açabilir. Arama motoru sonuçlarını da manipüle edebilir ve tarayıcınızda istenmeyen web siteleri sunabilir. Bunlar zararlı web sitelerine ya da dolandırıcılığa yol açabilir. Ayrıca ana sayfanızın değişmesine neden olabilir ve hatta bilgisayarınızın bazı ayarlarını değiştirebilir.
Kendinizi Koruma
Casus yazılımları kontrol etmenin en iyi yolu, öncelikle bilgisayarınıza girmesini önlemektir ancak programları indirmemek ve e-posta eklerine hiç tıklamamak her zaman bir seçenek değildir. Bazen güvenilir bir web sitesi bile ele geçirilebilir ve yanlış bir şey yapmamanıza rağmen bilgisayarınıza virüs bulaştırabilir.
Çoğu kişi güvenilir antivirüs algılama özellikleri ve proaktif korumaya sahip internet güvenliği çözümlerini tercih etmektedir. Bilgisayarınıza zaten virüs bulaştıysa güvenlik sağlayıcılarının çoğu casus yazılımların tespit edilip kaldırılmasına yardımcı olacak casus yazılım kaldırma özellikleri sunar. Çok sayıda ücretsiz antivirüs çözümü mevcuttur ancak ücretsiz bir antivirüs deneme sürümü hangi ürünün sizin için en iyisi olduğunu anlamanın harika bir yolu olsa da hiçbir maliyet olmadan sınırsız koruma sunacağını iddia eden bir çözüme güvenmeyin. Bunlarda genellikle finansal bilgileri girmek için şifrelenmiş bir sanal klavye ya da güçlü bir anti-spam filtresi ve bulut tabanlı algılama sistemi gibi belirli özellikler bulunmaz. Bu da bilgisayarınızı riske atar. Belirli özellikler sahtekarlığa maruz kalabileceği ve aslında kendisi casus yazılım olabileceği için casus yazılım kaldırma aracı seçerken güvenilir bir internet güvenliği sağlayıcısı kullandığınızdan emin olun.
Casus yazılım ve kötü amaçlı yazılımla virüsler gibi bununla alakalı kötü amaçlı programlar, internete bağlı bir cihaz kullandığınız sürece her zaman bir tehlike olacaktır. Paranızı ve kimliğinizi korumak, birincil öncelik olmalıdır ve tek başına sorunu anlayarak yapılamaz.
Casus yazılımları kaldırmayla ilgili diğer makaleler ve bağlantılar
