Gizlilik
İnsanların kişisel günlüklerine veya not defterlerine bakmak her zaman mahremiyetin ihlali olarak görülmüştür. Yapılacaklar listeleri ve günlükler dijitalleştiğinden beri endişelenmeniz gereken tek şey sadece meraklı arkadaşlarınız değil çünkü artık teknoloji şirketleri de bu işin içinde. Eskiden size hedefli reklamlar sunmak için belgelerinizi karıştırırlardı, ancak şimdi yeni bir amaç ortaya çıktı: Yapay zekayı eğitmek için verilerinizi kullanmak. Sadece geçtiğimiz birkaç hafta içinde Reddit, Tumblr ve hatta DocuSign‘ın büyük dil modellerini eğitmek için kullanıcıları tarafından oluşturulan metinleri kullandığını veya sattığını öğrendik. Son yıllarda yaşanan büyük ölçekli fidye yazılımı olayları ışığında, not alma uygulamalarının hacklenmesi ve kullanıcı verilerinin, yani sizin verilerinizin toplu olarak sızması göz ardı etmemeniz gereken bir olasılıktır.
Peki, dijital notlarınızı nasıl hem kullanışlı hem de güvenli tutabilirsiniz? Uçtan uca şifrelemeye geçerek! Bu konsepte güvenli mesajlaşma uygulamalarından aşina olabilirsiniz. Bu sayede mesajlarınız yalnızca sizin cihazınızda ve mesajlaştığınız kişinin cihazında deşifre edilebilir ve görüntülenebilir. Hizmeti yürüten şirket hiçbir şey göremez çünkü şifre çözme anahtarı onlarda değildir.
Çoğu kullanıcı telefonlarıyla birlikte gelen not uygulamalarını (Apple Notlar gibi) veya ofis paketini (Microsoft OneNote gibi) tercih etse de, gizlilik söz konusu olduğunda bu uygulamalar tam anlamıyla güvenli değildir. Google Keep gibi bazı uygulamalar uçtan uca şifreleme bile sunmaz. Apple Notlar gibi diğer uygulamalar, tek tek notlar veya klasörler için şifreleme sunar. Bu nedenle, gizli tutmak istediğiniz notlar için daha az bilinen özel uygulamalar vardır. Bu uygulamalardan birkaç tanesine göz atalım ve durumlarını değerlendirelim.
Joplin
Platformlar: Windows (32/64 bit), macOS (Intel/Apple Silicon), Linux, iOS, Android
Kişisel lisans: Ücretsiz
Senkronizasyon seçenekleri: Eklentiler aracılığıyla tescilli Joplin Cloud, Dropbox, ownCloud, Nextcloud, OneDrive, S3, WebDAV
Yerel platform senkronizasyonu: Ayda 2,99 €’dan başlayan fiyatlar
Açık format: Hayır, ancak metne aktarım mümkün
Açık kaynak: Evet
Web sitesi: joplinapp.org
Joplin’in; Evernote’un arkasındaki fikri seven, ancak son yıllarda bu uygulamanın şişkinliğinden ve kapalı kaynak yapısından rahatsız olan biri tarafından tasarlanmış gibi bir havası var. Notların markdown metin biçiminde saklandığı Joplin; ekler, iç içe klasörler, etiketler ve not defterlerini de desteklemekte. Sadece iki şablon var: “Not” ve “Yapılacaklar Listesi”. Arama, ışık hızında.
Cihazlar arasındaki senkronizasyon, temelde her hizmet için yazılmış eklentiler olan “sürücülere” dayanır. Joplin’in geliştiricileri, Dropbox gibi tüm popüler senkronizasyon hizmetleri için bu sürücülerden neredeyse bir düzine bulunduruyor. Sorunsuz iş birliği ve kendinize bir notu e-posta ile gönderme gibi ekstra özellikler, tescilli Joplin Cloud aboneliği gerektiriyor, ancak bu abonelik oldukça uygun fiyatlı. Ayrıca öğrenci ve öğretmenlere %50 indirim uygulanıyor.
Uçtan uca şifreleme varsayılan olarak devre dışı, ancak bir kez açtığınızda, tüm veri tabanınız ve ekleriniz otomatik olarak şifreleniyor. Yalnız küçük bir tuhaflık var; geliştiriciler PC için ekleri hem şifrelenmiş hem de şifrelenmemiş sürümlerde saklayan garip bir mimari seçimi yapmışlar.
Joplin, özellik eklemeye yarayan 200’den fazla eklentiye sahip, ancak bunları kurmak biraz zahmetli olabilir.
Yakın zamanda geliştiriciler, görüntüler için metin tanıma özelliğini de eklese de notlar şifrelendiği için sunucu bunları okuyamıyor, bu nedenle fotoğraflar ve PDF’ler içinde arama yapmak yalnızca not bilgisayarınızda işlendikten sonra çalışıyor.
Joplin, tescilli Evernote formatındaki notları içe aktarabiliyor ve tüm verileri düz metin dosyaları kümesi olarak dışa aktarabiliyor.
Obsidian
Platformlar: Windows (32/64 bit, ARM), macOS (Intel/Apple Silicon), Linux, iOS, Android
Kişisel lisans: Ücretsiz
Senkronizasyon seçenekleri: Tescilli hizmet, FTP, Dropbox, S3 ve eklentiler aracılığıyla diğer hizmetler
Yerel platform senkronizasyonu: Ayda 4 $’dan başlayan fiyatlar
Açık format: Evet
Açık kaynak: Hayır
Web sitesi: obsidian.md
Obsidian, organizasyona verdiği güçlü önemle diğer not alma uygulamalarından ayrılıyor. Notları birbirine bağlamak, gruplar ve hiyerarşiler belirlemek ve hatta tuval modunda zihin haritaları oluşturmak oldukça kolay. Her not yerel olarak depolanan bir metin dosyası, böylece diğer uygulamalarda da notların üzerinde çalışabilirsiniz.
Obsidian ayrıca 1500’den fazla eklenti oluşturmuş, gelişmekte olan bir çevrimiçi topluluğa sahip. Bunlar; Obsidian’ı düzinelerce harici hizmete bağlamanızı, yemek tariflerinden kimyasal formüllere kadar belirli not türlerini işlemenizi, ChatGPT ile metni otomatik olarak düzenlemenizi ve çok daha fazlasını yapmanızı sağlıyor.
Verilerinizi cihazlar arasında senkronize etmek için Obsidian’ın kendi ücretli hizmetine abone olabilir, üçüncü taraf bir eklenti kullanabilir veya notlarınızı Dropbox veya OneDrive’da paylaşılan bir bulut klasöründe saklayabilirsiniz. Bunlardan yalnızca yerel Obsidian Sync hizmeti şifreleme sağlıyor. Senkronizasyonu etkinleştirdiğinizde, “yönetilen” ve “uçtan uca” şifreleme arasında seçim yapabilirsiniz. Burada ikincisinin doğru seçim olduğunu söylemeye gerek yok.
Obsidian ekibi tarafından oluşturulan özel bir eklenti kullanarak farklı formatlardaki notları içe aktarabilirsiniz. Bunlar arasında Notion, Evernote, Apple Notlar, Microsoft OneNote ve Google Keep sayılabilir.
Öğrenci ve öğretmenlere %40 indirim uygulanıyor.
Standard Notes
Platformlar: Windows (64 bit), macOS (Intel/Apple Silicon), Linux, iOS, Android, Web
Kişisel lisans: Ücretsiz
Senkronizasyon seçenekleri: Yerel veya kendi kendine barındırma
Yerel platform senkronizasyonu: Ayda 7,5 $’dan başlayan fiyatlarla (yıllık 90 $)
Açık format: Hayır, ancak metne aktarım mümkündür
Açık kaynak: Evet
Web sitesi: standardnotes.com
Standard Notes iki temel ilke üzerine inşa edilmiş: Çeşitli ihtiyaçlar için esnek not şablonları ve yüksek düzeyde gizlilik. Uçtan uca senkronizasyon şifrelemesi varsayılan olarak açık ve notlarınız cihazınızda şifreleniyor, ayrıca oturum açmak için iki faktörlü kimlik doğrulama gerekiyor. Yukarıda bahsi geçen rakiplerinin aksine, Standard Notes bir web uygulamasına sahip, böylece tüm özelliklerinden bir tarayıcıda rahatlıkla yararlanabilirsiniz.
Not şablonlarına gelince, bunları; kod parçacıkları ve yapılacaklar listelerinden finansal tablolara ve hatta parolalara kadar, istediğiniz her şeyi saklamak için kullanabilirsiniz. Bu arada, Standard Notes hem parolaları saklamak hem de tek kullanımlık kimlik doğrulama kodları (TOTP’ler) oluşturmak için kullanılabilir. Hatta ekstra bir güvenlik katmanı için notları ayrı ayrı ekstra bir parola ile koruyabilirsiniz.
Standard Notes’un harika özelliklerinden biri de “sonsuz geri alma” özelliği. Geliştiricilere göre uygulama, oluşturulduğu andan itibaren her not için düzenleme geçmişini saklıyor. Bu, kitap veya doktora tezi gibi daha büyük belgeler üzerinde çalışırken hayat kurtarıcı olabilir. Standard Notes eklentileri destekliyor, ancak aralarından seçim yapabileceğiniz çok fazla eklenti yok.
Eşitleme seçenekleri arasında; bir Standart Notes sunucusunu kendi kendine barındırma veya tescilli bulutu kullanma yer alıyor. Yıllık 90$ ödeyerek Productivity planını alabilir ya da ücretsiz Standart planı kullanarak basit metin notlarını uçtan uca şifreleme ile saklayabilir ve senkronize edebilirsiniz. Bahsettiğimiz özelliklerden bazıları; 100 GB şifrelenmiş dosya depolama alanı ve beş hesaba kadar abonelik paylaşımı gibi, yalnızca yıllık 120 $’lık Professional planda sunuluyor. Kendi kendinize barındırma yapsanız da yine de bir lisans satın almanız gerekiyor. Bu abonelikleri yüksek indirimlerle yıllık 39 $ veya beş yıl için 113,42 $ gibi fiyatlara alabilir şayet öğrenci iseniz %30 indirimden faydalanabilirsiniz.
Standard Notes; Evernote, Apple Notlar, Simplenote, Google Keep veya çeşitli düz metin dosyalarından veri aktarabiliyor.
Ekstra güvenlik
Elbette, birisi verileri doğrudan bilgisayarınızdan çalarsa şifrelemenin hiçbir faydası olmaz. Veri hırsızları genellikle “infostealer” adı verilen özel bir kötü amaçlı yazılım türü kullanırlar. Bunlar dosyalarınızı çalabilir ve hatta siz yazarken parolalarınızı ele geçirebilirler. Bu nedenle, bu gizlilik odaklı not alma uygulamalarından birine ek olarak, tüm akıllı telefonlarınızda ve bilgisayarlarınızda kapsamlı bir güvenlik sistemi kullandığınızdan emin olun.
İpuçları