Abonelikler bugünlerde her yerde karşımıza çıkıyor. O kadar çoklar ki, hepsini takip etmek giderek zorlaşıyor. Çoğu zaman, aboneliklere harcadığımız parayı hafife alırız. Bu hafife alma 2,5 kattan fazladır zira yinelenen küçük masraflar gözden kaçar ve zihnimizde net bir resim oluşturmaz. Oysa istatistikler* gelişmiş ülkelerdeki kullanıcıların abonelikler için yılda bir aylık maaşlarına denk miktarda harcama yaptıklarını gösteriyor.
Araştırmalarımız* dünya genelinde ortalama bir abonenin 12 abonelik için yılda 938 dolar harcadığını gösteriyor. İlk sırada, yıllık toplam 2.349 $ tutarında ortalama 18 abonelikle ABD’de ikamet eden kullanıcılar yer alıyor. Brezilyalılar, Hintliler ve Ruslar ortalama 10 aboneliğe sahip ve bu abonelikler onlara yıllık 732 dolara mal oluyor. Türkler 12 abonelik için sadece 478 dolar harcayarak en kârlı aboneler arasındalar.
Peki neden böyle bir eşitsizlik var? ABD, Almanya ve Birleşik Krallık’ta tek bir aboneliğin ortalama maliyeti (12 $/ay) Rusya’dakinden (4 $/ay) üç kat daha yüksektir.
ABD hükümeti bile bu abonelik yönetimi muammasının farkına vardı ve kısa süre önce istenmeyen hizmetlerin iptal edilmesini kolaylaştıracak bir girişim duyurdu. Bu abonelikler nasıl oldu da hayatımızın her alanına nüfuz etmeye başladı? Peki her zaman haklı sebeplerle mi alınmış oluyor?
Abonelik hizmetlerinin yükselişi
Tarihsel olarak abonelikler, insanların gazete, dergi veya kitap koleksiyonları gibi düzenli yayınlar için aylık ücret ödedikleri zamanlardan, en azından 17. yüzyıldan beri piyasada önemli bir rol oynamıştır. Bazı ülkelerde 19. yüzyılın ortalarından beri yaygın olan günlük süt dağıtımı bile bir tür abonelik olarak kabul edilebilir.
Filmler, diziler ve programlarla dolu yüzlerce kanal sunan kablolu televizyon, 20. yüzyılın sonlarındaki en popüler abonelik olarak hüküm sürdü. Netflix ortaya çıktığında, tekerleği yeniden icat etmesine gerek yoktu, izleyiciler zaten hazırdı.
Dollar Shave Club, bu iş modelinin günlük ürünlere uygulanmasına öncülük eden bir markaydı. 2011 yılından bu yana, perakende satış fiyatlarının çok altında aylık tıraş setleri sunan şirket, faaliyete geçtiği ilk 48 saat içinde 12.000 sipariş aldı.
Son on yılda abonelikler, haftalık yemek setleri ve günlük temiz çoraplardan koleksiyoncular için aylık gerçek hayvan kemikleri ve arka bahçede tavuk yetiştirenler için aksesuarlara kadar hemen her şeyi kapsayacak şekilde genişledi.
Abonelikler başlangıçta yazılım dünyasında popüler değildi. Çoğu uygulama güzel kutularda, disketlerde veya CD’lerde satılıyordu ve tek seferlik yüklü bir ödeme gerektiriyordu. Ancak satın aldıktan sonra uygulamayı süresiz olarak kullanabiliyordunuz. Bu kuralın birkaç istisnası, 1990’larda abonelik modelini benimseyen antivirüs yazılımları gibi sık güncelleme gerektiren uygulamalardı.
Abonelikler, Dropbox, internet barındırma vb. kullanıcı verilerini sağlayıcının sunucularında depolayan bulut hizmetlerinin yükselişiyle birlikte yazılım alanına nüfuz etmeye başladı. Burada, düzenli ödemeler anlamlıydı. Ancak yazılım şirketleri daha sonra düzenli ödemelerin tek seferlik satın alımlardan daha fazla gelir getirdiğini fark etti. Sonuç olarak, abonelik modelini, doğası gereği düzenli güncelleme veya sürekli satıcı katılımı gerektirmeyen hizmetlere sıkıştırmaya başladılar. Bugün, ofis paketleri gibi geleneksel “kutulu” ürünlerin yanı sıra oyun hizmetleri, müzik hizmetleri ve çok daha fazlasına abone olabiliyorsunuz. Abonelik tabanlı hesap makinesi gibi açıkça istismara varan teklifler bile var.
Günümüzde çeşitli hizmetleri tek bir ödeme altında toplayan “çoklu abonelikler” de ilgi görmeye başladı. Bazen bu hizmetler Microsoft 360 gibi birbiriyle ilişkili olabildiği gibi; ücretsiz kargo, film, müzik, oyun, bakkaliye, yakıt, ilaç ve çok daha fazlasında indirimleri bir araya getiren Amazon Prime vb. daha karmaşık melez hizmetler de vardır. Bu tür abonelikler görünüşte kullanışlı olsalar da aslında değerlendirme ve yönetmeyi daha da karmaşık hale getirirler.
Yeni yazılım ürünlerinin büyük çoğunluğu yalnızca abonelik modeli altında piyasaya sürüldüğünden, kişi başına düşen abonelik sayısı muhtemelen artmaya devam edecek. Abonelik fiyatları da giderek artıyor; son iki yılda bazı aboneliklerin maliyeti neredeyse üçte bir oranında arttı. Bu yüzden abonelikler sıkı bir şekilde takip altında tutulmalıdır.
Abonelikleri yönetmek neden zor?
Abonelikler bu kadar yaygınlaşmışken, onları yönetmek, günlük egzersizlere veya mali durumları titizlikle takip etmeye benzer bir başka temel sağlıklı alışkanlık haline geldi ancak ne yazık ki herkes bu işe uygun değil. Çeşitli teknik ve psikolojik faktörler, abonelikleri aktif olarak yönetmektense kendi haline bırakmayı daha kolay hale getiriyor.
Aboneliği iptal etmeyi unutmak: Uygulama ve hizmet yaratıcılarını aboneliklere çeken şey, müşteriler için bir dezavantajdır. İnsanların kendilerine kararlı bir şekilde “Bu hizmetle işim bitti!” demeleri sık rastlanan bir durum değildir. Genellikle giderek daha az kullanırlar ve sonunda aylarca unuturlar. Tabii bu arada ödemeler kartlarından çekilmeye devam eder. Çeşitli kaynaklara göre, kullanıcılar kullanılmayan abonelikler için aylık 39 ila 133 dolar harcıyor.
Birikmiş veriler: Bir hizmet içinde biriken verilerin başka bir yere taşınması büyük bir zorluk olabilir. İnsanlar, abonelikten çıkmaya karar verdikten sonra bile verilerini kaybetmemek için ödeme yapmaya devam edebilir. Bazen, veri taşıma ihtiyacı aboneliğin yenilenme tarihinden sadece birkaç gün önce ortaya çıkar ve kullanıcıların sadece veri aktarımı için zaman kazanmak için bir yıl daha ödeme yapması gerekir.
Mükerrer özellikler: Örneğin, hem Microsoft 365 hem de Dropbox’a abone olmak aslında bulut depolama için iki kez ödeme yapmak anlamına gelir, çünkü Microsoft 365, OneDrive adlı doğrudan bir Dropbox alternatifi içerir.
Çift abonelikler: Kafa karıştırıcı arayüzler veya aile üyeleri arasındaki zayıf iletişim, aynı hizmet için birden fazla aboneliğe yol açabilir. Farklı cihazlar aynı hizmet için farklı hesaplara sahip olabilir ve her biri ayrı ücretlendirmeye tabi olabilir.
Zorlu iptal süreci: Bazı hizmetler abonelikten çıkmayı inanılmaz derecede karmaşık hale getirdiğinden, hayal kırıklığına uğrayan kullanıcılar bunu ertelemeye devam edebilir. Sonuç olarak, abonelikler aylarca hatta yıllarca tamamen kullanılmadan – ama parası ödenerek – kalabilir. Tam da bu nedenle ABD hükümeti iptal işlemlerini kolaylaştırmak için devreye girmeye karar verdi ve şirketlerin iptal işlemlerini abone olmak kadar basit hale getirmelerini ve canlı destek temsilcisine ulaşmayı kolaylaştırmalarını istedi.
Aboneliklerinizi nasıl kontrol altına alabilirsiniz?
Abonelik odaklı bir dünyada dijital yaşamınızı düzenlemenin bir yolu, evinizdeki abonelikleri etkinleştirilir etkinleştirilmez özenle belgeleme ve düzenli aralıklarla bunların kullanımda olduğundan emin olma alışkanlığı edinmektir. Daha da kritik olanı, abone olmadan önce her hizmeti analiz etmektir. Gerçekten düzenli olarak kullanacak mısınız? Kullandıkça öde veya daha da iyisi tek seferlik satın alıma sunuluyor mu? Hizmet ve uygulama sağlayıcıları, web sitelerinde abonelik seçeneklerinin reklamını yüksek sesle yaparken, tek seferlik satın alma gibi alternatif ödeme seçeneklerini gizleme eğilimindedir. Bunları bulamazsanız, siteye özgü bir Google araması yardımcı olabilir; sadece resmi web sitesinden yasal yazılım satın aldığınızdan ve sahte bir siteden kötü amaçlı yazılım satın almadığınızdan emin olun.
“Abonelik muhasebesi” söz konusu olduğunda, özel abonelik yönetimi hizmeti SubsCrab yardımcı olabilir. Bu tür hizmetler tüm aboneliklerinizi takip eder ve yaklaşan ödemeler ve abonelik süreleri hakkında önceden bildirimler gönderir. Abonelikleri takip etmenin en zor (ve en sıkıcı) kısmı onları hemen kaydetmektir, ancak SubsCrab bu konuda da size yardımcı olabilir. Posta kutunuza ve bazı ülkelerde banka ekstrelerine bağlanabilir ve yeni abonelikleri tespit etmek için bu kaynakları otomatik olarak tarayabilir. Böylece, unutulanlar da dahil olmak üzere tüm hizmetleriniz kademeli olarak muhasebeleştirilecek ve beklenmedik banka masrafları azaltılacaktır. Ayrıca SubsCrab, ipotek gibi diğer yinelenen ödemeleri de manuel olarak eklemenize olanak tanır. SubsCrab özellikleri ve ayarları hakkında daha fazla ayrıntı için ilgili blog yazımıza göz atabilirsiniz.
Aile üyelerinizi yeni sistem hakkında bilgilendirdiğinizden emin olun ve artık ihtiyaç duyulmayanları iptal etmek için aboneliklerinizi düzenli olarak gözden geçirin. Bir aboneliği yenilemeden önce, SubsCrab uygulamasını kontrol ettiğinizden emin olun. Bu uygulama özel teklifleri ve promosyon kodlarını takip ederek yenilemelerde önemli tasarruflar yapmanıza yardımcı olur.
* İstatistikler SubsCrab kullanıcılarının anonimleştirilmiş verilerine dayanmaktadır (Ocak 2023’ten Ağustos 2024’e kadar Çin hariç dünya çapında 150.000’den fazla kullanıcı). Bu, pazarın tamamını yansıtmayabilir ancak aboneliklerini aktif olarak takip eden belirli bir kullanıcı kitlesini temsil etmektedir.