Kredi kartınızı genç oyunculardan nasıl korursunuz?

Kredi kartınızı ortada bırakmak, genç bir oyuncunun eline geçmesi halinde, ailenizin maddi durumu açısından ciddi sonuçlara neden olabilir. Harcamalar konusunda çocuklar, yetişkinler kadar kontrollü değildir. Harcadıklarının gerçek para olduğunun bile farkında olmayabilirler. Bir oyunun hastası olan bir genç, farkına bile varmadan binlerce doları harcayabilir ve ebeveynlerinin banka hesabını boşaltabilir.

Peki, çocuklar oyunlarda neler satın alıyor ve paranızı geleceğin e-spor yıldızlarından koruma konusunda ne yapabilirsiniz?

Oyun geliştiricilerinin gelir kaynağı nedir?

Bazı ebeveynler bir oyunu satın aldıktan sonra oyunla ilgili harcamaların bittiğini düşünüyor. Bu yanlış düşünce onlara bir servete mal olabilir. Birçok oyun geliştiricisi parayı oyunun kendisinden kazanmaz. Hatta bazı oyunlar ücretsiz olarak kurulabilir, ancak her türlü ek özellik için ücret talep edilir. Peki o halde oyuncular gerçek parayı sanal bir evrende ne için harcayabilir?

Oyun içi para birimi

Sanal bir ekonomide oyun içi para birimleri, gerçek hayatta dolar veya avronun kullanımına oldukça benzer bir şekilde kullanılır. Oyunlarda çok paraya sahip olmanız asla mümkün değildir. İstediğiniz zaman küçük veya büyük tutardaki gerçek parayı sanal para birimine çevirebilirsiniz; sadece birkaç tıklamayla oyun hesabınızı doldurabilir ve banka hesabınızı boşaltabilirsiniz.

Oyun içi öğeler

Diğer harcama kalemleri arasında çok sayıda silah, zırh ve diğer donanımlar yer alırken bazen bu sadece oyuncunun oyun içindeki karakterinin giydiği kıyafet de olabilir. Gençler bunları karakterlerinin performansını artırmak veya sadece kendilerini ifade etmek için satın alırlar. Ve bunlardan bazılarının fiyatı oldukça yüksektir: Örneğin geçmişte 14.000$’a satılan Diablo III‘teki Echoing Fury topuzu gibi.

Burada bir oyun içi öğe türünden özellikle bahsetmemiz gerekiyor: Rastgele sanal öğelerin yer aldığı ödül sandıkları olan ganimet kutuları (loot box). Biraz oyunlardaki piyango bileti gibi diyebiliriz: Oyuncular, kutuları satın alırken içinde ne olduğunu bilmezler. İçinde gerçekten oyunun kurallarını değiştirebilecek öğeler de olabilir, birkaç sıradan kişiselleştirme özelliği de. Oyun geliştiricileri, ganimet kutuları için kendi terminolojilerini kullanmayı tercih ederler. Örneğin FIFA’da futbolcular “paketler”den çıkar. Paketlerden Messi veya Ronaldo gibi Premier Lig yıldızları da çıkabilir, küçük kasaba kulüplerindeki sıradan oyuncular da. Elbette ikincisinin çıkma olasılığı çok daha yüksektir.

Güçlendiriciler

Gerçek hayatta olduğu gibi, bir oyunda şöhret ve servete giden yol oldukça zorlu olabilir. Bu yüzden karakterlerini seviye atlamak için zor yolu tercih edip saatlerini harcamak istemeyen oyuncular, bunun kolayına kaçarlar ve rekabet avantajı sağlayarak geçici iyileştirme özelliği sunan güçlendiriciler (booster) veya zaman tasarrufu sağlayan öğeler (time-saver) satın alırlar. Örneğin, güçlendiriciler bir karakterin gücünü ve çevikliğini anında artırabilir veya oyun içi ganimeti daha kolay elde etmesini sağlayabilir.

Reklamları devre dışı bırakma

Ekranın yarısını kaplayan bannerlar veya oyun oynadığınız sırada açılan video klipler, oyunlar konusunda bilgi sahibi olmayanların bile aşina olduğu hepimizin baş belasıdır. Geliştiriciler kazançlarını reklamlardan elde ediyorlarsa, genellikle kullanıcılara reklamlardan kurtulmak için belirli bir miktar para ödeme gibi basit bir seçenek sunarlar. Bu çoğu zaman reklamları tamamen ortadan kaldırırken bazen de oyuncuların reklamlardan kurtulmak için düzenli şekilde ödeme yapmaları gerekir.

Tuzaklar ve yasalar

Hala var olan dürüst geliştiriciler ürünlerini oyuncuları manipüle etmeye çalışmadan satarken birçok geliştirici oyuncuları kandırmak amacıyla çeşitli psikolojik yöntemlere başvuruyor.

Etik değerler konusunu çok önemsemeyen bazı video oyun geliştiricileri, kumarhane sahiplerinin kullandığı hilelere başvurur. Oyuncuları, şanslarını denemeye ve içinde eşsiz bir ödülün olduğu ganimet kutusu kazanmaya davet ederler ki bu kutulardan beklenen öğenin çıkma şansı sıfıra yakındır. Bu türdeki bir manipülasyon, oyuncuların istedikleri ödülü kazanma umuduyla daha sık şanslarını denemelerini ve daha fazla para harcamalarını sağlar. Yetişkin oyuncular bile sık sık bu tuzağa düşer.

Bazı geliştiriciler kasıtlı olarak, oyuncuların karakterlerini geliştirebilmeleri ve oyunda ilerlemeleri için sayısız şekilde tekrarlanan, monoton görevleri tamamlamasını gerektirirler. Böyle bir şey söz konusuysa kesinlikle, ilerleme çubuğunun yakınında bir yerde, oyuncuların bir güçlendirici satın almak için tıklayabilecekleri bir simge bulunur.

Hatta bazı durumlarda, kazanmanın tek yolu öğe satın almaktır. Örneğin, genç oyuncu ne kadar iyi olursa olsun, değerli bir öğeye sahip herhangi bir rakip tarafından kolayca alt edilebilir. Bu durum şanssız oyuncuların üzerinde, aynı ürünü satın almaları konusunda baskı yaratır. Oyun toplulukları, bu stratejiye “kazanmak için öde” (pay-to-win) diyor.

Geliştiricilerin ellerinde bu hilelerden çok daha da fazlası mevcut. Örneğin, uygulama geliştiricileri oyunları sabit bir fiyata satabilir ve sonrasında zaten satın alınmış içerik için abonelik ödemesi, hatta oyunu oynamaya devam etmek için ödeme yapılmasını isteyebilirler.

Birçok uzman uzun zamandır mevcut durumu kınayan açıklamalarda bulunuyorlar. Örneğin kısa süre önce İngiltere Ulusal Sağlık Hizmeti (NHS), ganimet kutularının, çocukları kumar bağımlılığı konusunda yönlendirdiğini açıklamasında bulundu. Amerika Birleşik Devletleri, ganimet kutuları olan oyunlara 18+ yaş derecelendirmesi eklemeye başlarken Japonya, “tam gacha” olarak da bilinen yöntemi yasakladı. Çin, Hollanda ve Belçika’da ganimet kutularına karşı yasalar bulunsa da bir çok ülkede bu hileye yönelik bir düzenleme bulunmuyor. En sevdiği oyun, çocuğunuzdan sürekli rastgele ödüllerle dolu kutular almasını istiyorsa harekete geçin ve sizin için hazırladığımız, kendinizi ve çocuğunuzu bundan korumanızı sağlayacak ipuçlarımızı okuyun.

Oyun içi satın alma işlemlerini yönetmenin yolları

Artık gençlerin sanal oyunlarda nelere para harcadıklarını bildiğinize göre, çocuğunuzla aynı dili konuşabilirsiniz demektir. Yapılacak tek şey, onları nasıl koruyacağımızı bulmak ve güvenlerini kaybetmeden paralarını boşa harcamalarının önüne geçmek.

Oyunları tamamen yasaklamak

En radikal aynı zamanda en az etkili olan yaklaşım, bir gencin herhangi bir oyunu oynamasını yasaklamaktır. Bunu yaptığınızda çocuğunuzla olan ilişkinizi mahvetmeniz ve çocuğunuzun bu yasağı çiğneyeceği yöntemler bulmasını sağlamanız kaçınılmazdır. Alınan önlemin herhangi bir faydasının olup olmayacağı belli değildir. Oyun oynaması yasaklanan gençler, arkadaşlarının evlerinde oyun oynarlar, parolaları bulmak için ebeveynlerinin telefonlarını ve bilgisayarlarını kurcalarlar ve ikinci bir telefon kullanmaya başlayabilirler veya başka hilelere başvurabilirler.

Peki bu mücadeleye değer mi? Sonuçta, oyun oynamanın herhangi bir zararı yok. Oyun oynamak, çocukların sosyalleşmesine, modern teknolojiyi öğrenmesine ve hatta büyüdüklerinde ne olmak istedikleri konusunda düşünmelerine yardımcı olabilecek bir hobidir.

Günümüzün genç oyuncuları kendi kendilerine programlama dillerini öğreniyor ve kendi oyunlarını yapıyorlar. Yan odada ekrana yapışarak canavarları öldüren bir çocuğun büyüdüğünde büyük bir BT şirketinin başına geçtiğini bir düşünün!

Paranıza ulaşılmasını engelleyin

Çocuğunuz oyun oynamayı seviyor diye, birikimlerinizi çarçur edemez. Önlem olarak yine de kredi kartlarınızı ve ödeme özelliğine sahip telefonlarınızı erişemeyecekleri yerlerde (ve gözlerden uzak) tutmanızı öneririz. Ayrıca, akıllı telefonunuzun ekran kilidini kısa sürede devreye girecek şekilde ayarlayın ve kilit ekranınızda görüntülenmemesi için ödeme onay kodlarına ilişkin bildirimleri devre dışı bırakın.

Bir çocuk hesap oluşturun

PlayStation Store ve Xbox Games Store da dahil olmak üzere birçok dijital dağıtım platformunda çocuk hesabı seçeneği bulunur. Bu seçenek yalnızca ekran süresi limiti gibi temel ebeveyn denetimleri sunmak ve uygunsuz ya da yetişkinlere uygun içeriği engellemekle kalmaz, aynı zamanda tüm satın alma işlemlerini devre dışı bırakmanıza veya bir harcama limiti belirlemenize de olanak tanır. Örneğin, çocuğunuz akıllı telefon oyunları oynamayı tercih ediyorsa, Apple veya Google aile hesabı üzerinden uygulama içi satın alma seçeneğini kapatın.

Çocuğunuzla konuşun

Onlardan para saklamak zorunda kaldığınızı düşünmemeleri için çocuğunuzla sürekli iletişim kurmak, sohbet etmek önemlidir. Ne istediklerini anlamaya çalışın, en sevdiği oyunları onlarla tartışın, beklentilerinin ve satın almak istedikleri şeyin ne olduğunu öğrenin.  Çocuğunuza ayak uydurmak, onların ilgi duyduğu şeyleri gerçekten önemsediğinizi ve onları ciddiye aldığınızı gösterir. Bu yaklaşım, çocuğunuzla güvene dayalı bir ilişki kurmanıza yardımcı olur ve böylece oyun dışında para harcayabilecekleri yollar konusunda çok daha ilgi çekici fikirler sunabilirsiniz.

Bütçenize bağlı olarak sanal satın almalar yerine para harcayabileceğiniz gerçek şeylere göz atabilirsiniz. Yeni bir oyun mouse’u veya kulaklığının, oyundaki bir dış görünüm paketinden ve güçlendiriciden daha iyi bir harcama olduğu mesajını vermek oldukça kolay olabilir.

Okul çağındaki çocuklarınıza finansal okuryazarlığı öğretin

Çocuğunuza kendisine ait bir kart çıkarıp düşük bir limit belirleyerek kendi harcamalarını nasıl kontrol edeceğini öğretin. Onlara harçlık vermiyorsanız, şu an bunu yapmaya başlamanın tam zamanı. Bırakın çocuğunuz parasını nasıl harcayacağına kendi karar versin. Okul çağındaki bir çocuk, oyunlarda para harcayarak savurganlık yapmanın konser biletlerinden veya yeni spor ayakkabılarından vazgeçmek anlamına geldiğini ne kadar erken öğrenirse, yapacağı harcama için bütçe ayırmayı ve parasını akıllıca harcamayı da o kadar çabuk öğrenir.

Sonuçlarla başa çıkmak

Genç bir oyuncu sizi borçlandırdıysa ne yapmalısınız?

• Bankanızla iletişime geçin ve işlemi iptal ettirmeyi deneyin. Paranızı geri alabilme ihtimaliniz bazı faktörlere bağlıdır ve itiraz etme süreniz bu faktörler arasında üst sıralarda yer alır,
• Oyunun destek birimi ile iletişime geçin ve para iadesi talep edin. Geliştiriciler genellikle, toplam gelirleriyle karşılaştırıldığında okyanustaki su damlası kadar olan bir tutar için itibarlarını riske atmak istemezler,
• Kartınızın, reşit olmayan biri tarafından izniniz olmadan kullanıldığını belirttiğinizden emin olun. Paranızın tümünü veya en azından bir kısmını iade etme ihtimalleri her zaman vardır.

Okula giden bir çocuğun çevrimiçi etkinliği nasıl takip edilir?

Endişelenmeniz gereken tek şeyin oyun içi satın almalar olmadığını unutmayın. Çocuğunuzun oyun oynamak dışında çevrimiçi olarak yapmaktan keyif aldığı şeylere de ilgi gösterin. Ziyaret ettikleri internet sitelerini ve sohbet ettiği kişileri sorun. Güvenlik konusunda bilinmesi gereken temel bilgileri öğretin: Dolandırıcıların çoğunlukla nasıl çalıştığını, zorbalığı nasıl ele alacaklarını ve oyun hesaplarının siber suçlulardan nasıl korunacağını açıklayın.

Çocuğunuzun ağ güvenliği temellerini öğrenmesine yardımcı olmak ve onu gereksiz risklerden korumak için Kaspersky Safe Kids‘i yükleyin. Çözümümüz, ebeveynlerin çocuklarının çevrimiçi etkinliklerini takip etmelerine yardımcı olur ve ayrıca çocuk psikologları tarafından hazırlanan, genç çocuğunuzla iletişim kurmanıza ve onu anlamanıza yardımcı olacak ipuçları sunar.