IOS 15’te uygulama izinlerini ayarlama

iOS 15’te uygulama izinlerini maksimum gizlilik ve güvenlik sağlayacak şekilde ayarlama

iOS’un her yeni sürümünde geliştiricilerin kullanıcı verilerini daha da iyi korumak için çalıştığını görüyoruz. Ancak temel prensip değişmiyor: Hangi uygulamalarla hangi bilgilerin paylaşılacağına, kullanıcı olarak siz karar veriyorsunuz. Bunu akılda tutarak, hangi isteklere izin vereceğinize, hangilerini reddedeceğinize karar vermenize yardımcı olacak derinlemesine bir iOS 15 uygulama izinleri incelemesi derledik.

iOS 15 uygulama izni ayarları nerede bulunur?

iOS 15, izinleri yönetmek için birden fazla yol sunuyor. Üç yöntemin her birinden ayrı ayrı bahsedeceğiz.

Uygulamayı ilk defa açarken izinleri yönetme

Her uygulama ilk açılışta belirli bilgilere erişim için izin ister. Uygulamayla hangi verilerin paylaşılacağını en kolay seçebileceğiniz zaman budur. Bu sırada yanlışlıkla “Hayır” yerine “Evet”e bassanız bile sonradan değiştirebilirsiniz.

Belirli bir uygulamanın tüm izinlerini ayarlama

Belirli bir uygulamanın tüm izinlerini bir arada görüntülemek ve ayarlamak için sistem ayarlarına girin ve aşağı inerek yüklenen uygulamalar listesini görüntüleyin. Uygulamayı seçerek hangi izinlere sahip olduğunu görebilir, gerekiyorsa izinleri geri alabilirsiniz.

Farklı uygulamalar için belirli bir izni ayarlama

Ayarlar → Gizlilik‘e girin. Bu bölümde temel iOS 15 izinlerinin uzun bir listesini göreceksiniz. Her bir izne tıklayarak hangi uygulamaların bu izni istediğini görebilirsiniz. Dilediğiniz zaman dilediğiniz izni geri çekebilirsiniz.

Tüm izinler Gizlilik menüsünde yer almaz; bazılarını yapılandırmak için diğer ayarlar bölümlerine girmeniz gerekir. Örneğin, uygulamalar için hücresel veri transferini Hücresel Veri bölümünden devre dışı bırakabilirsiniz. Arka planda internet kullanma izni ise Arka Planda Uygulama Yenile bölümünden yapılandırılır.

Artık ayarları nereden bulabileceğinizi biliyorsunuz. Şimdi, tüm iOS izinlerinin ayrıntılarına giriyoruz.

Konum Servisleri

Nedir: Konumunuza erişme izni. Bu izin yalnızca GPS’i kapsamıyor. Uygulamalar; baz istasyonlarını, Bluetooth’u ve bağlandığınız Wi-Fi etkin noktalarını kullanarak da konum belirleyebilir. Konum servislerine erişim, örneğin haritalar tarafından rota belirlemek ya da yakındaki işletmeleri göstermek için kullanılabilir.

Riskleri nedir: Konum erişimine sahip olan uygulamalar, hareketlerinizi tam olarak takip edebilir. Uygulama geliştiriciler bu verileri pazarlama amacıyla, siber suçlular ise sizi izlemek için kullanabilir.

Bir uygulamaya tam olarak güvenmiyorsanız veya bu düzeyde bilgiye ihtiyaç duyduğunu düşünmüyorsanız bu izni vermek istemeyebilirsiniz. Örneğin, gönderilerinize coğrafi konum eklemiyorsanız ya da manuel olarak eklemeyi tercih ediyorsanız sosyal ağlara bu izni vermeseniz de olur.

Doğru şekilde çalışmak için konum erişimine ihtiyaç duyan bir uygulama söz konusuysa takip edilmekten korunmak için iki yolunuz var:

  • Uygulamaya yalnızca gerçekten uygulamayı kullanırken koordinatlarınıza erişim vermek için konuma yalnızca uygulamayı kullanırken erişime izin verin. Uygulama arka planda konum bilgisi istiyorsa bu size bildirilir ve dilerseniz vazgeçebilirsiniz.
  • Uygulamanın konumunuz hakkındaki bilgisini kısıtlamak için Hassas Konum özelliğini kapatın. Bu durumda hata payı 25 kilometre kareye, yani ufak bir kent büyüklüğünde bir alana çıkar.

Dahası iOS, uzun zamandır size bir uygulamanın konumunuzu talep ettiğini bildiren bir göstergeye de sahip. iOS 15’te bu gösterge, ekranın üst kısmında görünen, üstünde beyaz bir ok yer alan parlak mavi simgesiyle daha da belirgin hale geldi.

Nereden yapılandırılır: Ayarlar → Gizlilik → Konum Servisleri

Takip Etme

Nedir: Özel bir cihaz tanımlayıcısına (Reklamverenler için Tanımlayıcıya ya da IDFA’ya) erişim izni. Elbette her bir uygulama, kullanıcıların eylemlerini kendi “alanı” içerisinde takip edebilir. Ancak IDFA’ya erişim, kullanıcının daha ayrıntılı bir “dijital portresini” oluşturmak için uygulamalar arasında verileri eşleştirmeye olanak sağlar.

Örneğin, tüm uygulamalarda takibe izin verirseniz bir sosyal ağ yalnızca bu ağdaki kayıtlarınızı ve profil bilgilerinizi görmekle kalmaz, hangi oyunları oynadığınızı, hangi müzikleri dinlediğinizi, ilgilendiğiniz şehirlerdeki hava durumunu, izlediğiniz filmleri ve çok daha fazlasını öğrenebilir.

Riskleri nedir: Uygulamalardaki etkinlikleri takip etmek, telefonun sahibine dair çok daha geniş bilgilerin toplanmasını sağlayarak reklamların etkinliğini arttırır. Diğer bir deyişle, sizi daha fazla para harcamaya teşvik edebilir.

Kullanıcılar, iOS 14.5’ten bu yana uygulamalardaki takip taleplerini devre dışı bırakma becerisine sahip.

Nereden yapılandırılır: Ayarlar → Gizlilik → Takip Etme

Kişiler

Nedir: Telefon rehberinize erişme (mevcut kişileri okuma ve değiştirme, yeni kişiler ekleme) izni. Bir uygulamanın bu izinle ulaşabilecekleri yalnızca isimler, telefon numaraları ve e-posta adresleriyle sınırlı değil; aynı zamanda belirli kişiler hakkındaki notlar da dahil olmak üzere kişi listenizdeki diğer bilgilere de erişilebilir (bununla birlikte, uygulamalar notlara erişebilmek için Apple’dan ayrı bir onaya daha ihtiyaç duyuyor).

Riskleri nedir: Numaralar, adresler ve diğer bilgilerden oluşan kişi veri tabanları, örneğin bir kuruluşa saldırmak, spam göndermek ya da telefon dolandırıcılığı gibi amaçlarla kullanılabilir.

Nereden yapılandırılır: Ayarlar → Gizlilik → Kişiler

Takvimler

Nedir: Takvimdeki etkinlikleri görüntüleme, değiştirme ve takvime etkinlik ekleme izni.

Riskleri nedir: Uygulama, geçmiş ve gelecek etkinlikler de dahil tüm kişisel takvim bilgilerinize sahip olur. Bunların arasında, doktor randevuları ve toplantı başlıkları gibi dışarıdan kişilerle paylaşmak istemeyeceğiniz bilgiler de yer alabilir.

Nereden yapılandırılır: Ayarlar → Gizlilik → Takvimler

Anımsatıcılar

Nedir: Mevcut anımsatıcıları okuma, değiştirme ve yeni anımsatıcılar ekleme izni.

Riskleri nedir: Anımsatıcılar uygulamanızda sağlığınızla ilgili veriler ya da aile üyelerinizle ilgili bilgiler gibi kişisel kayıtlarınız varsa bunları uygulama geliştiricileriyle paylaşmak istemeyebilirsiniz.

Nereden yapılandırılır: Ayarlar → Gizlilik → Anımsatıcılar

Fotoğraflar

Nedir: Bu izin, telefonunuzun galerisindeki fotoğraf ve videoların uygulama tarafından görüntülenmesine, fotoğraf ve video eklenmesine ve silinmesine olanak tanır. Uygulama ayrıca bir fotoğrafın nerede ve ne zaman çekildiği hakkında bilgiler içeren meta verileri de okuyabilir. Resim düzenleme ve sosyal ağ uygulamaları, Fotoğraflar’a erişime ihtiyaç duyan uygulamalar arasındadır.

Riskleri nedir: Kişisel bir fotoğraf galerisi, o kişi hakkında, kimlerle arkadaş olduğundan ilgi alanlarına ve ne zaman, nereye gittiğine kadar pek çok şey söyleyebilir. Genel olarak, galerinizde çıplak fotoğraflarınız, kredi kartınızın ön ve arka resimleri ya da parolalarınızın ekran görüntüleri yoksa bile uygulamalara bu izni verirken dikkatli olmalısınız.

Apple geliştiricileri, iOS 14’ten itibaren uygulamalara tüm galeriyi vermeden belirli dosyalara erişim verme becerisini özellikleri arasına ekledi. Örneğin, Instagram’da bir fotoğraf yayınlamak istiyorsanız tam olarak hangi görüntüleri yükleyeceğinizi seçip geri kalan fotoğraflarınızı sosyal ağın görmemesini sağlayabiliyorsunuz. Bizce resimlerinize erişim sağlamanın en iyi yolu bu.

Nereden yapılandırılır: Ayarlar → Gizlilik → Fotoğraflar

Yerel Ağ

Nedir: Örneğin AirPlay ile müzik çalmak için ya da yönlendiricinizi veya diğer cihazları kontrol etmek için yerel ağınızdaki diğer cihazlara bağlanma izni.

Riskleri nedir: Bu tür bir erişimle uygulamalar, yerel ağınızdaki tüm ciahzlar hakkında bilgi toplayabilir. Ekipmanlarınız hakkındaki veriler, saldırganların güvenlik açıklarını bulmasına, yönlendiricinizi hacklemelerine ve çok daha fazlasına yardımcı olabilir.

Nereden yapılandırılır: Ayarlar → Gizlilik → Yerel Ağ

Yakındaki Etkileşimler

Nedir: iPhone 11 ve üstünün desteklediği Ultra Geniş Bant (UWB) özelliğini kullanma izni. UWB kullanmak, iPhone’unuz ile bu teknolojiyi destekleyen diğer cihazlarındaki mesafeyi kesin olarak ölçebilmeyi sağlar. Özellikle etiketlediğiniz şeyleri bulabilmek için Apple AirTag’de kullanılır.

Riskleri nedir: UWB erişimine sahip kötü amaçlı bir yazılım konumunuzu, evin içinde bulunduğunuz odaya kadar, hatta daha da kesin olarak belirleyebilir.

Nereden yapılandırılır: Ayarlar → Gizlilik → Yakındaki Etkileşimler

Mikrofon

Nedir: Mikrofonunuza erişme izni.

Riskleri nedir: Bu izne sahip bir uygulama, örneğin bir iş toplantısında ya da doktor randevusunda iPhone yakınında gerçekleşen tüm konuşmaları kaydedebilir.

Ekranın sağ üst köşesinde beliren turuncu nokta, bir uygulamanın mikrofonu kullandığını gösterir (Kontrastı Arttır erişilebilirlik özelliğini açtığınızda nokta kırmızıya döner).

iOS 15, bir uygulama mikrofonu kullanıyorsa turuncu bir nokta gösteriyor.

Nereden yapılandırılır: Ayarlar → Gizlilik → Mikrofon

Konuşma Tanıma

Nedir: Tanıma için Apple sunucularına sesli komut kayıtları gönderme izni. Bir uygulama, yalnızca Apple’ın konuşma tanıma servisini kullanıyorsa bu izin gerekir. Uygulama aynı amaçla üçüncü taraf bir kitaplık kullanıyorsa başka bir izne (Mikrofon) ihtiyaç duyar.

Riskleri nedir: Genel anlamda bu iznin istenmesi, uygulama geliştiricinin iyi niyetini gösterir. Apple’ın öncelikli konuşma tanıma servisini kullanarak şirketin kural ve önerilerini izliyorlar demektir. Kötü amaçlı bir uygulama çok daha büyük olasılıkla doğrudan mikrofona erişim isteyecektir. Yine de konuşma tanıma izni verirken dikkatli olun.

Nereden yapılandırılır: Ayarlar → Gizlilik → Konuşma Tanıma

Kamera

Nedir: Fotoğraf ve video çekmenin yanı sıra konum ve zaman gibi meta verilere erişme izni.

Riskleri nedir: Uygulamalar telefonun kamerasına istedikleri zaman, hatta haberiniz bile olmadan bağlanabilir ve fotoğrafların meta verilerine (fotoğrafların çekildiği yer ve zamana) erişebilir. Saldırganlar bu özelliği sizi gözetlemek için kullanabilir.

Bir uygulama kameraya eriştiği sırada ekranın sağ üst köşesinde yeşil bir nokta belirir.

iOS 15, bir uygulama kamerayı kullanıyorsa yeşil bir nokta gösteriyor.

Nereden yapılandırılır: Ayarlar → Gizlilik → Kamera

Sağlık

Nedir: Sağlık uygulamasında tutulan, boy, kilo, yaş ve hastalık semptomları gibi verilere erişme izni.

Riskleri nedir: Uygulama geliştiriciler, sağlık bilgilerinizi reklamverenlere ya da sigorta şirketlerine satabilir; bu sayede verilerinize özel reklamlar oluşturulabilir ya da sigorta ücretleri bu verilere göre hesaplanabilir.

Nereden yapılandırılır: Ayarlar → Gizlilik → Sağlık

Araştırma Sensör ve Kullanım Verileri

Nedir: Telefonda bulunan ışık sensörü, ivmeölçer ya da jiroskop gibi entegre sensörlerden gelen verilere erişme izni. Bu belgedeki dolaylı referanslara göre, mikrofon, yüz tanıma sensörleri ve iWatch sensörlerinden gelen veriler de bunlara dahil olabilir. Bu izin aynı zamanda klavye kullanımı, gönderilen mesaj sayısı, gelen ve giden çağrılar, kullanılan uygulamaların kategorileri, ziyaret edilen internet siteleri ve çok daha fazlası hakkında verilere erişim sağlayabilir.

Gördüğünüz gibi bu izin, cihazın sahibi hakkında çok çeşitli hassas bilgiler sunabilir. Bu yüzden yalnızca sağlık ve yaşam tarzı uygulamaları bu izni istemelidir.

Riskleri nedir: Bu izin, yabancıların sıradan uygulamaların sahip olmadığı bilgileri elde etmesini sağlayabilir. Bu veriler; yürüme düzeninizin, ekrana bakarken başınızın konumunun ve cihazınızı nasıl kullandığınızın incelenebilmesini sağlayacak birçok bilgi toplanmasına olanak tanır.

Elbette kendi hakkınızda bu kadar çok veriyi her önünüze gelene vermemelisiniz. Söz konusu uygulamaya izin vererek bir araştırmaya katılmayı kabul etmeden önce bilim insanlarının hangi verilerle ilgilendiğini ve bu verileri ne şekilde kullanmayı planladıklarını iyi inceleyin.

Nereden yapılandırılır: Ayarlar → Gizlilik → Araştırma Sensör ve Kullanım Verileri

HomeKit

Nedir: Akıllı ev cihazlarını kontrol etme becerisi.

Riskleri nedir: Bir uygulama, bu düzeyde bir erişimle yerel ağınızdaki akıllı ev cihazlarını kontrol edebilir. Örneğin, akıllı kapı kilitlerini ve panjurları açabilir, müziği açıp kapatabilir, ışıkları ve güvenlik kameralarını kontrol edebilir. Rastgele bir fotoğraf filtreleme uygulaması (örneğin) bu izne ihtiyaç duymamalıdır.

Nereden yapılandırılır: Ayarlar → Gizlilik → HomeKit

Ortamlar ve Apple Music

Nedir: Apple Music ve iCloud’daki ortam kitaplığına erişme izni. Uygulamalar çalma listeleriniz ve kişisel önerileriniz hakkında bilgi edinecek ve müzik kitaplığınızdaki parçaları çalabilecek, parça ekleyebilecek ya da silebilecektir.

Riskleri nedir: Müzik tercihlerinizi uygulamayla paylaşmaktan çekinmiyorsanız büyük olasılıkla endişeleneceğiniz bir şey yok. Ancak bu verilerin reklam amaçlı kullanılabileceğini de unutmayın.

Nereden yapılandırılır: Ayarlar → Gizlilik → Ortamlar ve Apple Music

Dosyalar ve Klasörler

Nedir: Dosyalar uygulamasında depolanan belgelere erişme izni.

Riskleri nedir: Uygulamalar, Dosyalar uygulamasında depolanan önemli belgeleri değiştirebilir, silebilir, hatta çalabilir. Dosylar uygulamasını önemli verileri depolamak için kullanıyorsanız erişimi yalnızca gerçekten güvendiğiniz uygulamalarla sınırlı tutun.

Nereden yapılandırılır: Ayarlar → Gizlilik → Dosyalar ve Klasörler

Hareket ve Fitness

Nedir: Egzersizleriniz ve günlük fiziksel aktiviteleriniz hakkında, attığınız adım sayısı, yaktığınız kaloriler gibi bilgileri içeren verilere erişim izni.

Riskleri nedir: Tıpkı Sağlık uygulamasındaki tıbbi veriler gibi aktivite verileri de pazarlamacılar tarafından hedefli reklam göstermek için, sigorta şirketleri tarafından ise sağlık sigortası maliyetlerini hesaplamak için kullanılabilir.

Nereden yapılandırılır: Ayarlar → Gizlilik → Hareket ve Fitness

Odak

Nedir: Bu izin, akıllı telefonunuzdaki bildirimlerin sessize alınıp alınmadığının uygulamalar tarafından görülebilmesini sağlar.

Riskleri nedir: Hiçbir riski yoktur.

Nereden yapılandırılır: Ayarlar → Gizlilik → Odak

Analizler ve İyileştirmeler

Nedir: Cihazınızı nasıl kullandığınızla ilgili veri toplama ve bu verileri Apple’a gönderme izni. Yaşadığınız ülke ve kullandığınız uygulamalar gibi bilgileri içerir. Apple bu bilgileri işletim sistemini iyileştirmek için kullanır.

Riskleri nedir: Akıllı telefonunuz, Apple’a veri göndermek için hücresel veri kullanıyor olabilir. Bu durum hem şarjınızın hem de veri paketinizin çabuk bitmesine sebep olabilir.

Nereden yapılandırılır: Ayarlar → Gizlilik → Analizler ve İyileştirmeler

Apple’ın Sunduğu Reklamlar

Nedir: Adınızı, adresinizi, cinsiyetinizi ve daha fazlasını içeren kişisel bilgilerin toplanması ve Apple’ın reklam servislerinden gelen hedefli reklamları göstermek üzere kullanılması için verilen izin. Apple, bu verileri diğer şirketlerle paylaşmaz. Bu izni devre dışı bırakmak reklamları ortadan kaldırmaz. Ancak veri toplanmadığı için hedefli reklamlar değil, genel reklamlar görürsünüz.

Riskleri nedir: Tüm hedefli reklamlarda olduğu gibi, daha etkili reklamlar, daha fazla harcamaya sebep olabilir.

Nereden yapılandırılır: Ayarlar → Gizlilik → Apple’ın Sunduğu Reklamlar

Uygulama Etkinliğini Kaydet<

Nedir: Herhangi bir uygulamanın hangi verilere (konum, mikrofon, kamera vb.) eriştiğini takip etme izni. Bu yazı yazıldığı sırada (iOS 15.1 ile) kullanıcılar, toplanan verileri dosya olarak indirebiliyor, fakat dosya pek fazla bilgi vermiyor. iOS’un sonraki sürümleri (2021’in sonunda beklenen 15.2’den itibaren), bu verileri, uygulama takibine yönelik Ekran Süresi’ne benzeyen bir özellik olan Uygulama Gizlilik Raporu için kullanacak.

Kullanışlı tarafı nedir: iOS 15.2 çıkar çıkmaz Uygulama Gizlilik Raporu’nu kullanmak istiyorsanız uygulama aktivitesi kaydını önceden etkinleştirebilirsiniz.

Nereden yapılandırılır: Ayarlar → Gizlilik → Uygulama Etkinliğini Kaydet

Hücresel Veri

Nedir: Hücresel internet kullanma izni. Uygulamalar mesaj göndermek, fotoğrafları ve içerik akışlarını yüklemek ve hata raporu gönderme gibi teknik görevleri yerine getirmek için internet erişimine ihtiyaç duyar.

Riskleri nedir: Arka planda çalışan uygulamalar, veri paketlerini hızla tüketebilir. Kullanıcılar, internetten çok fazla veri gönderen uygulamaların hücresel internet erişimini kapatmayı ve özellikle dolaşım sırasında Wi-Fi kullanımına sınırlandırmayı tercih edebilir. Kullanıcılara yurt dışına seyahat etmeden önce uygulama listelerini gözden geçirip gereksiz hücresel veri izinlerini devre dışı bırakmalarını öneriyoruz.

Nereden yapılandırılır: Ayarlar → Hücresel

Arka Planda Uygulama Yenile

Nedir: Uygulamayı kullanmıyorken, yani uygulama arka planda çalışıyorken, içeriği yenileyebilme izni.

Riskleri nedir: İçeriği güncellemek hem veriyi hem de şarjı tüketir, fakat tüm modern akıllı telefonlar, uygulamaları arka planda çalıştıracak şekilde tasarlanmıştır. Yalnızca belirli bir programın internetten çok fazla veri gönderdiğini ve akıllı telefonunuzun çalışma süresini önemli ölçüde düşürdüğünü fark ederseniz harekete geçin. Uygulamaların hücresel veri ve güç tüketimlerini sistem ayarlarında yer alan Hücresel Veri ve Pil bölümlerinden kontrol edebilirsiniz.

Nereden yapılandırılır: Ayarlar → Genel → Arka Planda Uygulama Yenile

Sonradan üzülmek yerine önceden tedbir alın

Kişisel bilgilerinizi toplamak konusunda açgözlü davranan uygulamalardan korunmak çok az zamanınızı alır. Bu kısa zamanı mutlaka ayırmanızı, tüm istekleri dikkatle gözden geçirmenizi ve kiminle neyi paylaştığınız konusunda tedbirli davranmanızı öneriyoruz. Unutmayın, gizliliğinizden siz sorumlusunuz. Dolayısıyla şüpheli veya mantıksız görünen istekleri reddettiğinizde fotoğraflarınızın, videolarınızın, belgelerinizin ve diğer verilerinizin güvende olduğunu bilerek kendinizi rahat hissedebilirsiniz.

İpuçları
Başlıklarımızı gelen kutunuza almak için kaydolun
  • Diğer tüm ülkeler için