Yedekleme yapmanın hayati önem taşıdığını ne kadar çok vurgulasak da çoğu insanın bu işlemi karmaşık bulduğunu ve bunu günlük, aylık veya yıllık rutinlerinin bir parçası haline getirmeyi ertelediklerini biliyoruz. Yedeklemeyi nasıl yapmalısınız? Neleri yedeklemelisiniz? Yedekleri nerede saklamalısınız? Çok fazla cihazımız ama oldukça az zamanımız var. Bu nedenle çoğunlukla yedeklemeyi erteliyoruz.
Bu makalede, yedeklemeyle ilgili en çok sıkıntı yaşanan sorunları şu sırayla ele alacağız: ne zaman, nereye, ne ve nasıl.
Ne zaman?
İlk olarak, verilerinizi hangi sıklıkla yedeklemeniz gerekiyor sorusuyla başlayabiliriz. Cevap son derece basittir. Mümkün olduğu kadar sık yedekleme yapmalısınız. Aynı şekilde, verilerinizi düzenli olarak yedeklemeniz de önemlidir. Bu nedenle, yapılabilecek en iyi şey yedekleme için düzenli ve sık aralıklar belirlemektir. (Yedekleme işleminin otomatikleştirilmesi en ideal çözümdür. Ancak bu konudan biraz sonra bahsedeceğiz.)
Tüm veriler aynı değere sahip değildir ve her dosya, diğerleri kadar sık güncellenmez. Dolayısıyla her gün büyük projeler üzerinde çalışıyorsanız kötü bir şey olması durumunda (daha doğrusu olduğunda), bir haftalık emeğinizi kaybetmemek için proje dosyalarını her gün yedeklemek iyi bir fikirdir. Diğer taraftan, tatil fotoğraflarını içeren bir klasör üç ayda bir güncellenebilir ve bu sıklıkla da yedeklenebilir.
Nereye?
Yedeklemelerin nereye yapılması gerektiğini belirleyen temel ilke, yedekleri verilerin yer aldığı ana sistemden bağımsız olan bir yere kaydetmektir. Ancak bu şekilde, cihaz bir kripto fidye yazılımı tarafından saldırıya uğradığında verilerinizin güvende olacağından emin olabilirsiniz. Üç temel seçenek; USB flash sürücü veya harici sabit sürücü, ağa bağlı depolama (NAS) ve bulut depolamadır. Bunların arasından size en uygun olanı seçebilirsiniz.
USB flash sürücü kompakt ve taşınabilirdir ancak sıklıkla üzerine yazılması flash belleği eskitebilir. Bu nedenle, bu tür bir depolamanın güvenilirliliği ciddi bir sorundur. Ayrıca küçük sürücülerin kırılması veya kaybolması kolaydır. Dolayısıyla düzenli yedeklemeler ve kalıcı depolama için tavsiye edilmez. Ancak yardımcı araçlar olarak kullanılabilir.
Harici sabit sürücülerin avantajı, büyük depolama kapasiteleri ve diğerlerine kıyasla gigabayt başına ücretin düşük olmasıdır. Genellikle taşınabilir olmamaları ise dezavantajlarıdır. Ayrıca, flash sürücülerde olduğu gibi, yedekleme programları bağımsız olarak yönetilmelidir ve verilerin kopyalanması gerektiğinde fiziksel olarak bağlanmalıdır. Sabit sürücülerin bir başka dezavantajı ise düşmeye karşı dayanıklı olmamalarıdır. Bu tür depolama araçları dikkatli bir şekilde kullanılmalıdır.
Ağa bağlı depolama, temelde yerel ağınızdan erişim sağlayabileceğiniz sabit sürücülere sahip küçük bir bilgisayardır. Otomatik yedekleme yaparak sizi bu işten kurtarması, bu depolama türünü oldukça kullanışlı hale getirir. Ancak asıl dezavantajı fiyatıdır. NAS, bir bilgisayar olduğu için en az bir bilgisayar kadar maliyetlidir. Ayrıca, bilgisayardan ağ sürücüsü olarak doğrudan erişilmemesini sağlamak için yapılandırılmalıdır. Birçok şifreleme aracı, bilgisayara bir kez girdikten sonra ağ paylaşımlarını da şifreleyebilir.
Bulut depolama, hareket kabiliyeti ve dünyanın her yerinden ve her cihazdan dosyalarınıza erişim imkânı sunduğu için mükemmel bir seçenektir. Ancak bulutun aslında bir başkasının bilgisayarı olduğunu unutmayın. Dolayısıyla buluta yedekleme yapmayı seçerseniz verilerinizin güvenilir kişilerde olduğundan emin olun. Ayrıca buluta yedeklediğiniz veriler fiziksel olarak şirketinizin içinde olmaz ve birileri buna erişim sağlamaya çalışabilir. Dolayısıyla, bu yedekleme yöntemini seçtiğinizde iki noktaya dikkat edin: a) hizmetin şifreleme kullanıp kullanmadığına b) bilgisayarınız ve hizmet arasında veri aktarmak için kullanılan bağlantının güvenli olup olmadığına
Ne?
Masaüstü ve dizüstü bilgisayarlar, akıllı telefonlar, tabletler hatta mümkünse taşınabilir oyun konsolları dahil olmak üzere kullandığınız her cihaz yedeklenmelidir. Akıllı telefonunuzu yedeklemek PC’nizi yedeklemek kadar önemlidir. Çoğumuz akıllı telefonumuzla fotoğraf çekeriz ancak bu fotoğrafların hepsi masaüstüne veya Instagram’a aktarılmaz.
Neyse ki, mobil işletim sistemleri akıllı telefon içeriklerini, verilerini ve ayarlarını yedekleme fırsatı sunar. iOS cihazlarda, iCloud hizmetine veya bilgisayara bağlandığınızda yerel iTunes klasörüne yedekleme yapılabilir. iCloud, 5 GB ücretsiz depolama hakkı verir, bundan daha fazlası için Apple ücret talep eder. Android’de ise bazı veriler Google’ın sunucularına yedeklenir (ayarlarda “Telefonumu yedekle” seçeneğinin etkinleştirildiğinden emin olun). Geri kalanını yedeklemek için üçüncü parti bir yazılıma ihtiyaç vardır.
En azından sistem yedeklemelerini ve uygulama ayarlarını yapılandırmanızı şiddetle tavsiye ederiz. Telefonlar kaybolabilir, çalınabilir veya farklı şekillerde zarar görebilir. Doğru şekilde yapılmış bir yedekleme, yalnızca önemli verilerinizi korumaz ayrıca sizi saatlerce süren bir uğraştan kurtararak dakikalar içinde yeni cihazınızı kurmanızı sağlar.
Nasıl?
Daha önce yedeklemelerin otomatikleştirilmesi gerektiğinden bahsetmiştik. Birçok otomatik yedekleme çözümü vardır ancak tabii ki Kaspersky Total Security ürününün kullanıcı dostu Yedekleme bileşenini kullanmanızı öneririz. Her şeyi istediğiniz şekilde yapılandırmanıza izin verir.
Öncelikle, yedeklemek istediğiniz dosyaları (yani ne sorusunun cevabını) seçin. Fotoğraflar, görüntüler, videolar veya müzik dahil olmak üzere istediğiniz her şeyi yedekleyebilirsiniz. Alternatif olarak, klasörleri tek tek atayabilirsiniz. Bu klasörlerin içindeki tüm dosyalar yedeklenir.
Ayrıca yedeklerinizi nereye kaydedeceğinizi de seçebilirsiniz. Bunun için güvenli bir bulut tabanlı depolama, sabit sürücü veya NAS kullanılabilir.
Geriye sadece ne zaman yedekleme yapacağınızı seçmek kalır. Yedekleme programı; istendiğinde, günlük, aylık veya sizin belirleyeceğiniz farklı bir zaman aralığına göre ayarlanabilir.
Manuel olarak düzenli yedekleme yapmayı veya işi sisteme bırakmayı tercih edebilirsiniz. Önemli olan yedekleme yapmanızdır. Genellikle en olmayacak zamanda başınıza gelen kazalar ve olaylara karşı verilerinizi korumak için bir veya iki saat harcamak yerinde bir karardır.