Android güncellemelerini yüklemek için zahmetsiz bir rehber

Pek çok kişi için Android akıllı telefon güncellemeleri hassas bir noktadır. Bir yandan telefonunuzdaki tehlikeli hataları ve güvenlik açıklarını düzeltirken, aynı zamanda kullanışlı yeni özellikler ve en son teknolojiler için destek sunarlar. Öte yandan, güncellemeler genellikle gecikir, mümkün olan en kötü zamanda yüklenir, telefonunuzu yavaşlatabilir ve gerçekten kötü durumlarda veri kaybına ve hatta cihazın kilitlenmesine olmasına neden olabilir.

Tüm avantajlardan yararlanmak ve hiç sorun yaşamamak için Android güncellemelerini nasıl düzgün bir şekilde yükleyeceğimizi öğrenelim.

Farklı güncelleme türleri

“Güncellemelerin yüklenmesi” tam olarak neyin güncellendiğine bağlı olarak beş farklı senaryoda gerçekleşebilir.

1. Uygulamaları güncelleme. Cihazlardaki bireysel uygulamalar otomatik olarak veya bir uygulama mağazası (Google Play, Huawei AppGallery ve benzeri) aracılığıyla manuel olarak güncellenir. Bu durumda bir uygulamanın güncellenmesi diğerlerini nadiren etkiler ve genellikle cihaz üzerinde çok az etkiye sahip olur.
2. Android bileşenlerini güncelleme. Google geliştiricileri uzun zamandır modülerleştirmeye önem veriyor, bu nedenle işletim sisteminin birçok bölümü (arama ekranı veya fotoğraf görüntüleyici gibi) esasen birbirinden ayrı uygulamalardır. Bunlardan bazıları aynı şekilde bir uygulama mağazası aracılığıyla güncellemeleri indirir; diğerleri (Google Play Hizmetleri gibi) daha düşük bir seviyede zorla güncellenir.
3. Akıllı telefon üreticisinin genişletmelerini güncelleme. Bir Samsung, Oppo veya Xiaomi akıllı telefonu “saf” bir Android cihazdan ayıran tek şey, genellikle işletim sisteminin görünümünü kökten değiştiren ve OneUI veya ColorOS gibi süslü isimler taşıyan tescilli genişletmelerdir. Dahili yapı ve güncelleme yöntemi satıcıdan satıcıya farklılık gösterir. Birçoğu genişletme güncellemelerini genel Android güncellemelerinin yayınlanmasıyla aynı zamana denk getirmeye çalışır, ancak bu katı ve kesin bir kural değildir.
4. Android’in kendisini güncellemek. Google, büyük Android güncellemelerini yılda bir kez yayınlıyor ve büyük sürüm numarasını bir artırıyor. Ancak hata düzeltmeleri ve güvenlik güncellemeleri aylık olarak yayınlanıyor. Bununla birlikte, çoğu akıllı telefon Android’in en son sürümünü doğrudan Google’dan almaz: belirli modellerin üreticileri önce doğru düşük seviyeli bileşenleri ve satıcıya özgü genişletmeleri eklemeli ve Android’in en son sürümünü kullanıcılara bundan sonra sunmalıdır. Bu nedenle, herhangi bir Android güncellemesi için, Google Pixel dışındaki akıllı telefonlarda veya AOSP (Android Açık Kaynak Projesi) çalıştıran cihazlarda kullanıma sunulma süresi, üreticinin hızına bağlı olarak bir aydan sonsuzluğa kadar değişebilir.
5. Düşük seviyeli bileşenlerin güncellenmesi. Bu, önyükleyici, 4G/Wi-Fi çip ürün yazılımı, sürücüler ve benzerleri anlamına gelir. Kural olarak, bu bileşenler işletim sistemiyle birlikte güncellenir, ancak gerektiğinde kendi güncellemelerini de alabilirler. Her durumda, bu tür güncellemeler yalnızca telefonunuzu üreten şirket tarafından yayınlanır.

İlk iki türdeki güncellemeler (önyükleyici, 4G/Wi-Fi çip ürün yazılımı) ya otomatik olarak ya da seçtiğiniz uygulama mağazasında tek bir düğmeye basarak yüklenir ve bu işlem genellikle sadece saniyeler sürer. Diğerleri çok daha uzun sürer, akıllı telefonun yeniden başlatılmasını gerektirir ve yan etkilerin ortaya çıkması daha olasıdır.. Bu da potansiyel etkiyi hafifletmeniz gerektiği anlamına gelir.

Neler yanlış gidebilir?

Sıkıntılar. Birçok üreticinin cihazında, yeni güncellemelerle ilgili uyarılar bildirim çekmecesinde görünür ve orada sabit kalır. Bazen tam ekrana geçerler ve anında kurulum talep ederler. Tek bir yanlış dokunuşla telefonunuz gigabaytlarca veri çekmeye başlar. Roaming modundaysanız vah halinize.

Telefonda yer kaplarlar. Güvenlik güncellemeleri ve hata düzeltmeleri genellikle küçük kapsamlıdır, ancak satıcı genişletmelerinin veya Android’in kendisinin yeni sürümleri önemli ölçüde daha büyük olabilir. Bu da düşük depolama kapasitesine sahip ekonomik akıllı telefonlar için ayrı bir sorun demektir.

Güncelleme sonrası hatalar. Google bile hata yapar. Örneğin, Android 12’ye güncelleme yapan kullanıcılar, kararsız ağ bağlantısı ve titreyen ekranlardan tuğlalı cihazlara kadar bir sürü sorunla karşılaştı. Benzer sorunlar bazen satıcı genişletmelerinde de ortaya çıkmaktadır.

Veri veya işlevsellik kaybı. Bir güncellemeden sonra çeşitli uygulamaların çalışmayı durdurması (örneğin cihazın güncellemeleri alamayacak kadar eski olmaları durumunda) veya kullanıcı verilerinin kaybolması nadir ancak en tatsız durumlardan biridir.

Neden yine de güncelleme yapmanız gerekiyor?

Güvenlik açıkları. Akıllı telefonlara herhangi bir kullanıcı eylemi olmadan ya da herhangi bir sorun olduğuna dair bir işaret olmadan nasıl kötü amaçlı yazılım bulaşabildiğine dair hikayeler kurgu değil, aksine Android’in kendisindeki ve yüklü uygulamalardaki tehlikeli hataların istismar edilmesinin bir sonucudur. Güvenlik açıkları hücresel veya Wi-Fi modüllerinde bile ortaya çıkmaktadır. Ve eğer bu “casus kurgusunun” sizin için geçerli olmadığını düşünüyorsanız dikkat edin. Siber suçlular paranızı, şifrelerinizi ve koruma altında olmayan diğer her şeyi çalmak için bu tür güvenlik açıklarını kullanmaya oldukça istekli olacaklardır. Her aylık Android güncellemesi bir avuç ciddi güvenlik açığını ve bir iki düzine düşük riskli güvenlik açığını düzeltir.

Hatalar. Artan güç tüketimi ve bellek sızıntılarından kamera odaklanma sorunlarına kadar, alt uç bileşenlerdeki, Android’in kendisindeki ve/veya satıcı genişletmelerindeki ilgili hata düzeltmeleri, akıllı telefon deneyimini daha keyifli hale getirmek için yayınlanır.

Uyumluluk. Yeni şeylerden hoşlanmasanız bile, çevrimiçi uygulamalarınızı kullanmaya devam edebilmek ve hatta belirli web sitelerini ziyaret edebilmek için er ya da geç tarayıcıyı, programları ve işletim sistemini güncellemeniz gerekir. Yazılımların eski sürümleri için destek süresi giderek azalıyor ve örneğin, ciddi şekilde güncelliğini yitirmiş bir Chrome’da birçok site düzgün bir şekilde açılmayı reddediyor.

Sorunsuz güncelleme için en iyi ipuçları

Yalnızca resmi kaynakları kullanın. Güncellemeleri yalnızca seçtiğiniz uygulama mağazası veya akıllı telefonunuzun sistem ayarları aracılığıyla indirin. Üretici başka bir yol sunmadığı sürece güncellemeleri web sitelerinden yüklemeyin. Bu durumda, yukarıda belirtildiği gibi, güncellemeleri yalnızca söz konusu üreticinin resmi sitesinden indirin; asla toplayıcılardan, haber sitelerinden veya bilinmeyen sitelerden değil.

Yedeklemeler oluşturun. Android her şeyi otomatik olarak yedeklemez, ancak fotoğraf ve belgelerin Google Drive’a yüklenmesini ayarlayabilirsiniz; kişileriniz, takviminiz ve diğer verileriniz Google hesabınıza yedeklenir ve birçok uygulama (örneğin WhatsApp) yerleşik yedeklemeye sahiptir. Önemli bilgilerin her gece buluta kaydedilmesi için mümkün olan her yerde yedeklemeyi ayarlayın. Üçüncü tarafların bulut çözümlerine güvenmiyorsanız, telefonunuzu ev ağınızdaki bir depolama sunucusuyla senkronize etmek için yardımcı programlar vardır.

Güncelleme indirmeyi optimize edin. Akıllı telefon ayarlarınızı keşfedin. Güncellemeler özelleştirilebiliyorsa, Wi-Fi ve şarjın mevcut olduğunu varsayarak bunları gece indirmeyi tercih edin. Bu şekilde, güncellemeleri indirmek gündüz çalışmanızı kesintiye uğratmaz, mobil veri paketinizi tüketmez veya şarjınızı harcamaz. Böyle bir ayar yoksa ve güncelleme bildirimleri genellikle kötü bir zamanda geliyorsa, bildirimleri veya güncellemeleri otomatik olarak kontrol etmeyi kapatma riskini alabilirsiniz. Bu durumda, cihaz ayarları üzerinden güncellemeleri manuel olarak kontrol etmek için düzenli bir hatırlatıcı ayarlamanız gerekir (örneğin, ayda bir kez bir hafta sonu). En iyisi, telefonunuzu bir süreliğine bırakmayı göze alabileceğiniz bir kurulum zamanı seçmektir.

Seçici olun. Kritik bir güvenlik açığı düzeltmesi değilse, yüklemeyi erteleyebilirsiniz ama elbette uzun süre değil. Aynı akıllı telefon sahiplerinin güncellemeyle ilgili sorun yaşayıp yaşamadığını görmek için forumları kontrol etmek için birkaç gün ila bir hafta beklemek sorun olmayacaktır. Eğer böyle bir sorun varsa bu yüzlerce kişinin şikayetini dile getirmesi için size zaman kazandırır ve eğer şanslıysanız yamalı bir sürümün çıkması için de zaman kazanmış olursunuz.

Gereksiz şeylerden kurtulun. Artık ihtiyaç duyulmayan indirilmiş belgelerin silinmesi, önbelleklerin temizlenmesi, kullanılmayan uygulamaların kaldırılması ve fotoğraf ve videoların buluta taşınması, akıllı telefon belleğinin büyük ölçüde boşalmasına yardımcı olur ve güncelleme sorunları yaşama olasılığını azaltır. Bu arada, Android için mobil uygulamamız kullanışlı bir çöp temizleme aracıyla birlikte geliyor.

Uygulamaları ve ürün yazılımını ayrı ayrı güncelleyin. Olası sorunların kaynağını izlemeyi kolaylaştırmak için, uygulamaları ve ürün yazılımını aynı anda güncellemeyin: işletim sistemini ve satıcı uzantılarını güncelledikten sonra, uygulama güncellemelerini yüklemeden önce birkaç gün bekleyin. Tabii bunu yine yalnızca kritik güvenlik açığı düzeltmeleri yoksa böyle yapın.

Android cihazınıza Kaspersky for Android yükleyin. Uygulamamız sizi bilinen güvenlik açıklarına karşı uyarır ve korur, indirilen uygulamaları virüslere karşı tarar, tehlikeli cihaz ayarlarını düzeltir, uygulama izinlerini yönetir, tehlikeli bağlantıları engeller ve telefonunuzun kaybolması veya çalınması durumunda verilerinizi güvende tutar.