Google, bir yıl içinde, reklamverenlerin kendi Chrome tarayıcısında onlarca yıldır kullanıcıları izlemek için kullandığı bir teknoloji olan üçüncü taraf çerezlerini desteklemeyi bırakmayı planlıyor.
Ancak bu, bu tür izlemelerin duracağı anlamına gelmiyor. Gelirinin büyük kısmını çevrimiçi reklamlardan elde eden teknoloji devinin, kullanıcı verilerini toplama yeteneğinden gönüllü olarak vazgeçmesi tuhaf olurdu. Bunun yerine, üçüncü taraf çerezlerin yerini yeni bir teknoloji olan Google Reklam Konuları alacak. Aslında, Google Reklam Konuları zaten burada: Şirket bu yaz Chrome tarayıcısına bunu entegre etti ve yakın zamanda Android işletim sistemine de sunmaya başladı.
Bu gönderide, Reklam Konularının nasıl çalıştığını, Chrome ve Android ayarlarında nerede devre dışı bırakılacağını ve çevrimiçi reklamverenler tarafından takip edilmekten kaçınmak için başka neler yapabileceğinizi araştırıyoruz.
Küçük bir tarih: Google Özel Korumalı Alanı ve FLoC
Öncelikle Google Özel Korumalı Alanı’na biraz geri dönelim. Google, üçüncü taraf çerezlerini terk etme ve bunları hedefli reklamcılık için farklı teknolojilerle değiştirme girişiminin tamamına bu adı veriyor. Google bu girişimden ilk kez Ağustos 2019’da bahsetmeye başladı. Gördüğünüz gibi çerezlerin kullanımdan kaldırılmasına yönelik özel çözümler geliştirmeleri dört yıl sürdü.
Bu girişimin amacı bir yandan yaygın olarak mahremiyetin ihlali olarak algılanan teknolojiden kurtulmaktır. Öte yandan Google, kendisini bir internet devi haline getiren rekabet avantajını koruyarak kullanıcılara kişiselleştirilmiş reklamlar göstermeye devam etmenin bir yolunu bulmak istiyor.
Özel Korumalı Alan hakkındaki Wikipedia makalesine bakarsanız, Google’ın üçüncü taraf çerezlerden uzaklaşmak için kullanmayı planladığı aday teknolojilerin uzun bir listesini bulacaksınız. Ancak 2021 yılında öncelikli aday olarak Google FLoC adı verilen bir teknoloji ortaya çıktı. Bunu daha detaylı olarak ele alalım.
Google FLoC nedir?
FLoC (Kohortların Birleşmiş Öğrenimi), hedeflenen çevrimiçi reklamcılığa yönelik yaklaşımı değiştirmeyi ve reklamı daha özel hale getirmeyi amaçlayan, Google tarafından önerilen bir teknolojiydi. FLoC, reklamları kişiselleştirmek için bireysel kullanıcı davranışı verilerini kullanmak yerine, benzer ilgi alanlarına (yani benzer tarama geçmişlerine) sahip kullanıcıları “kohortlar” halinde gruplandırdı. Daha sonra bu kohortlara, reklamverenlerin kendi reklamlarını hedeflemek için kullanabileceği benzersiz bir tanımlayıcı atandı.
Kullanıcı gizliliği açısından en önemli avantajlardan biri, FLoC’un kullanıcı etkinliği bilgilerini Google sunucularına göndermemesi, bunun yerine verileri yerel olarak, doğrudan kullanıcının cihazında işlemesiydi.
Adına rağmen FLoC’un aslında birleşmiş öğrenmeyi kullanmadığını belirtmekte fayda var. Başlangıçta kullanımı planlanmıştı ancak yerel programlamanın yeterince iyi olduğu ortaya çıktı.
Birleşmiş öğrenme nedir? Bu, merkezi öğrenme yaklaşımına bir alternatif olan makine öğreniminin bir çeşididir. Merkezi öğrenmede tüm cihazlardan gelen veriler, yapay zeka modelinin eğitildiği merkezi bir sunucuya yüklenir. Birleşmiş öğrenmede veriler merkezi bir sunucuya gönderilmez; bunun yerine yerel modeller, doğrudan cihazlardaki yerel verilerle eğitilir. Bu cihazlar daha sonra kullanıcı verileri yerine eğitim sonuçlarını sunucuyla paylaşır. Bu yerel eğitimin sonuçlarına dayalı olarak, küresel bir yapay zeka modeli oluşturuldu; bu şekilde yerel yapay zeka modelleri ve küresel yapay zeka modeli karşılıklı olarak birbirini eğitmektedir. Bunların hepsi kullanıcı verilerinin merkezi olarak depolanması ihtiyacını ortadan kaldırmak için yapılır.
İşin zor yanlarından kurtulup faydasının keyfini sürme girişimlerinde sıklıkla olduğu gibi, teknoloji her iki taraftan da eleştirildi. Google’ın FLoC’nin üçüncü taraf çerezleri gibi %95 etkili olduğu yönündeki iddialarına rağmen, reklamverenler teknolojinin performansından memnun değildi.
Gizlilik savunucuları da buna karşılık olarak FLoC’un kullanıcıların gizlilik kaygılarını yeterince ele almamasından ve ayrıca milyonlarca Chrome kullanıcısının kendi rızaları olmadan FLoC testine dahil edilmesinden son derece mutsuzdu. Bununla birlikte, Google FLoC ile ilgili temel gizlilik endişesi, kullanıcıları kategorilere ayırmaya yönelik son derece hassas yöntemleriydi (olası kohort sayısı 30.000’i aşıyordu) ve bu da kullanıcı takibi için çok fazla kapsam sağlıyordu.
İnternet endüstrisinin önemli bir kısmı, ürünlerine FLoC’yi dahil etmeyi reddeden tüm Chromium tabanlı tarayıcı geliştiricileri ve tüm web sitelerinde FLoC’yi devre dışı bırakan Amazon dahil olmak üzere Google FLoC’ye karşı hızla silaha sarıldı. Sonuç olarak, FLoC testi başladıktan sadece birkaç ay sonra Google projeyi dondurmaya karar verdi. Zaten 2022’nin başlarında, başka bir teknoloji olan Topics API’nin lehine FLoC’den vazgeçildiğini resmen duyurdular.
Google Reklam Konuları Nedir (Konular API’si)
Google Reklam Konuları (Konular API’si olarak da bilinir), Google’ın şu anda hedefli reklamcılık için üçüncü taraf çerezlerinin yerini almak üzere kullanmayı planladığı bir teknolojidir. Reklam Konuları FLoC’ye benzer şekilde çalışır: aynı zamanda yerel olarak çalışan bir algoritmanın kullanıcının ilgi alanlarını tanımlamaya çalıştığı tarayıcı geçmişine (Chrome durumunda) veya uygulama kullanımına (Android durumunda) dayanır.
Bununla birlikte, önemli farklılıklar vardır: FLoC, benzer ilgi alanlarına sahip kullanıcıları benzersiz tanımlayıcılara sahip kohortlar halinde gruplandırırken, Konular API’si yalnızca kullanıcının ilgisini çeken şeylerin, yani konuların” bir listesini derler.
Bu makalenin yazıldığı sırada bu tür 629 konu vardı, ancak bu liste sürekli güncellendiğinden sayı artmaya devam edecektir. Google Reklam Konuları’nda internetteki her web sayfası belirli bir konuyla ilişkilendirilir. Algoritma, kullanıcıya atanan Google konularının listesini, kullanıcının yakın zamanda ziyaret ettiği yerlere göre sürekli olarak günceller. Bu şöyle çalışır:
- Her hafta, kullanıcıya o hafta en çok ziyaret ettiği sitelere göre beş konu atanır.
- Son üç hafta için her biri beş konudan oluşan üç liste oluşturulur.
- Kullanıcıya reklam göstermek isteyen bir site, o kullanıcıya atanan konuları Konular API’sinden talep eder. Algoritma, üç listenin her birinden rastgele bir konu seçer ve hedeflenen reklamları görüntülemek için siteye bu üç konuyu sağlar.
- Kullanıcıya atanan konular yalnızca üç hafta süreyle saklanır. Eski konular silinir ve her hafta beş yeni konunun listesi oluşturulur.
Konu seçiminde rastlantısallık unsuru bulunduğundan, bu tür bilgilerden belirli bir kullanıcıyı, hatta dar bir kullanıcı grubunu tespit etmek o kadar da kolay görünmüyor. Yine de, yumuşak ve nazik izleme bile hâlâ gerçekleştiriliyor ve hedefli reklamcılık herkesin zevkine uygun değil. İyi haber şu ki, Google yalnızca Reklam Konularını manuel olarak yapılandırmanıza değil aynı zamanda bunların hepsini birden devre dışı bırakmanıza da olanak tanıyor. Gizliliğiniz açısından bunu yapmanızı öneririz.
Chrome Tarayıcıda Google Reklam Konuları nasıl devre dışı bırakılır
Chrome ayarlarında Google Reklam Konuları veri toplamasını devre dışı bırakmak için Ayarlar → Gizlilik ve güvenlik → Reklam gizliliği’ne gidin. Bu sekmedeki asıl ilgi çekici nokta ilk seçenek olan Reklam konularıdır. Bu seçeneğe tıklayın ve açılan penceredeki anahtarı kapatın.
Alternatif olarak, Chrome adres çubuğuna aşağıdaki yolu girerek doğrudan Google Reklam Konuları ayarlarına gidebilirsiniz:
chrome://settings/adPrivacy/interests
Tarayıcı ayarlarının bu bölümündeyken, Reklam gizliliği sekmesindeki diğer iki seçeneği devre dışı bırakmanın zararı olmaz: Site tarafından önerilen reklamlar ve Reklam ölçümü. Bu kadar! Chrome tarayıcısında Google Reklam Konularını başarıyla devre dışı bıraktınız.
Not! Chrome ayarları her kullanıcı profili için özeldir. Dolayısıyla, Chrome’u aynı bilgisayarda birden fazla Google hesabıyla kullanıyorsanız, Reklam Konularını her hesap için ayrı ayrı devre dışı bırakmanız gerekecektir. Tüm Chrome profillerinizi gözden geçirin ve yukarıdaki adımları tekrarlayın.
Android işletim sisteminde Google Reklam Konuları nasıl devre dışı bırakılır
Android işletim sisteminde Google Reklam Konularını devre dışı bırakma işlemi doğrudan akıllı telefonunuzun ayarlarından yapılmalıdır. Bunu yapmak için Ayarlar → Google → Reklamlar → Reklam gizliliği → Reklam konuları bölümüne gidin ve beliren penceredeki anahtarı kapatın.
Yine, zaten gizlilik ayarlarını yaptığınız için Ayarlar → Google → Reklamlar → Reklam gizliliği bölümüne geri dönün ve ayrıca Uygulama tarafından önerilen reklamlar ve Reklam ölçümünü devre dışı bırakın. Şimdi Ayarlar → Google → Reklamlar’a bir adım geri gidin ve Reklam kimliğini sil kısmına tıklayın.
Lütfen bu kılavuzun Android’in standart sürümü için olduğunu unutmayın. Üreticiye, akıllı telefon modeline ve aygıt yazılımı sürümüne bağlı olarak ayarların ve yolların adları biraz farklılık gösterebilir. Bu talimatları izleyerek bunları bulamazsanız Android ayarlarında aramayı kullanmayı deneyin.
Not! Android’de Google Reklam Konuları’nı devre dışı bırakırsanız ve ardından “yeni reklam gizliliği özellikleri” hakkında bir bildirim alırsanız, Google Reklam Konuları otomatik olarak yeniden etkinleştirilebilir. Böyle bir durumda, akıllı telefonunuzun ayarlarına gidip kapalı olduğundan emin olmanız en iyisidir.
Google Hesabı ayarlarında kişiselleştirilmiş reklamları nasıl devre dışı bırakabilirsiniz
Yine gizlilik ve reklam ayarlarınız ile, yapmaya değer bir şey daha var: Google hesabınız için kişiselleştirilmiş reklamları devre dışı bırakabilirsiniz.
Bunu yapmak için Google’ın Reklam Merkezim sayfasına gidin. Kişiselleştirilmiş Google reklamlarını henüz devre dışı bırakmadıysanız bu sayfa renkli kategori ve marka kutucuklarıyla kaplanacaktır. Ne tür reklamlar görmek istediğinizi seçerek burada uzun süre takılabilirsiniz.
Ancak güzel reklamların dikkatinizi dağıtmasına izin vermeyin; burada herhangi bir şey seçmek yerine hepsini kapatmak en iyisidir. Burada aradığınız şey, Kişiselleştirilmiş reklamlar etiketli sayfanın sağ üst kısmındaki küçük, utangaç bir anahtardır; onu Kapalı konuma getirin.
Not! Bu ayar aynı zamanda her Google hesabı için özeldir. Bu nedenle birden fazla hesap kullanıyorsanız kişiselleştirilmiş reklamları her biri için ayrı ayrı devre dışı bırakmanız gerekir.
Her şey hazır mı? Tebrikler! Artık hem Google’ın hem de reklamverenlerin gereksiz ilgisinden kaçınmanıza yardımcı olacak mevcut tüm ayarları kullandınız.
Daha fazla gizlilik
Peki neden kendinizi Google’ın ürün ve hizmetlerinin ayarlarında sunduğu izleme önleme seçenekleriyle sınırlayasınız ki? Veri toplamayla mücadelede ek yöntemler kullanmak iyi bir fikirdir. Özellikle, tüm ücretli aboneliklerimizde bulunan Özel Tarama özelliğini öneriyoruz — Kaspersky Standard, Kaspersky Plus ve Kaspersky Premium.