36c3
Özellikle müzikal bir nitelikleri olmasa da, Web çerezlerini dinlemek çok ilginç olabilir. Evet, Jasmine Guffond tarafından oluşturulan bir Web tarayıcı eklentisi sayesinde çerezler artık duyulabiliyor. Guffond eklentiyi 36C3’te sergiledi.
Yürütülen mantık şu: Şirketler bizi gözetlemek için çerezleri kullanır ve duyulabilir olduklarında, kullanıcılar da bu küçük böceklerin ne kadar yaygın olduğunu anlayabilir.
Çerezler nedir ve casuslukla nasıl ilişkilidir?
Çerezler, web sitelerinin tarayıcılara gönderdiği küçük veri parçalarıdır. Tarayıcılar daha sonra bu dosyaları depolar ve web sitesini bir sonraki ziyaretinde kullanıcıya geri gönderir. Bu işlem web sitesinin sizi içeride tutmasına, ayarlarınızı hatırlatmasına ve başka şeylere yarar. Sonuç olarak, çerezler taramayı daha pürüzsüz hale getirir.
Bunlar birinci taraf çerezleridir, yani fiilen ziyaret ettiğiniz web siteleri tarafından kaydedilen dosyalardır. Üçüncü taraf çerezleri ise site sahiplerinin çeşitli nedenlerle kullanabileceği Web hizmetlerinden gelir. Analitik hizmetleri, sosyal ağlar, reklam ağları ve benzerlerinden gelirler.
Kullanıcıların İnternetteki hareketlerini izleyenler de işte bu üçüncü taraf çerezleridir. Şöyle çalışır: Hizmet A’nın çerezleri X, Y ve Z web sitelerinde kullanılır, bu nedenle A, X veya Y veya Z’yi ziyaret ettiğinizde bunu bilir. Ancak Google, Facebook, Amazon ve diğer İnternet devlerinden gelen çerezler neredeyse tüm web sitelerinde kullanılmaktadır. Örneğin, İnternette en sık kullanılan çerez Google Analytics’ten gelir.
Bir yandan, üçüncü taraf çerezleri sürekli olarak kullanılabilir. Örneğin, güvenilir analizler daha iyi içerik oluşturmaya yardımcı olur. Öte yandan, çerezlerin sahipleri olan internet devleri bunlar yardımıyla ziyaret ettiğiniz siteleri, orada nasıl zaman geçirdiğinizi ve daha fazlasını öğrenirler ve sonra da bu verileri kullanarak çevrimiçi olduğunuz her yerde size gösterilecek reklamları belirlerler.
Yani, çerezlerle casusluğun arasındaki ilişkili budur ve bu yüzden Guffond çerezlerin tüketiciler üzerindeki etkisini anlamanın bir aracı olarak sesleri seçmiştir. Amacı ise normalde fark etmediğimiz şeyleri bir anlamda “kulağımıza” sokmaktı.
Çerezlerin sesini dinleyin
Guffond, iki popüler tarayıcı (Google Chrome ve Mozilla Firefox) için bir çerezin bilgisayarınıza kaydedildiği, bilgisayarınızdan kaldırıldığı veya güncellendiği her defasında bir ses çıkaran uzantılar oluşturdu. Farklı çerezler için farklı sesler üretti – mesela, çıkan sese dikkat ederek Google Analytics’i Facebook’tan ayırt edebilirsiniz.
Guffond projesine Kulak Verme adını verdi ve onun deyimiyle bu proje “çerezleri sese çeviriyor”. Amacı, insanların Web’de gezinirken muhatap olduğu çok sayıda çerezi anlamasına yardımcı olmaktır.
Kulak Verme projesinin detayları
Ne yazık ki, tarayıcı eklentileri hiçbir zaman bu kadar çok sesi işlemek için tasarlanmadı, bu yüzden web siteleri yüklendikçe bilgisayarda neredeyse aynı anda çok sayıda çerez görünmesine neden olduğundan bilgisayar tüm sesleri çalmaya çalışırken uzantı da kekeleyen bir ses üretebilir. Gürültü oldukça rahatsız edici ve muhtemelen uzantıyı sürekli olarak açık tutmak istemeyeceksiniz.
İnternet Mühendisliği Görev Gücü’ne göre, tarayıcıların alan başına 50’den fazla çerezle başa çıkabilmesi gerekir. Ancak, Guffond’un eklentisi sadece 43 tane işleyebiliyor – daha fazla ses çalmaya çalışınca çöktü ve bu yüzden bazı sınırlar koyması gerekti. Kırk üç bile yeterince kakofonik.
Guffond, Facebook, YouTube, Google Analytics, Amazon ve diğer bazı popüler siteler için ve ayrıca çerezleri izleme ve reklam yapma amacıyla diğer sitelerde sıkça görünen hizmetler için özel sesler belirledi.
Farklı çerezlerin tetiklediği seslere bir kez alıştıktan sonra, sizi en çok hangi şirketlerin, hangi sitelerde izlediği konusunda bir fikir sahibi olacaksınız. Ve ne sıklıkta izlendiğiniz konusunda da. Sitelerde bazı tanıdık sesler üretildiğini duyup şaşırabilirsiniz de – örneğin, Facebook’tan tanıdığınız bir çerezi bu sosyal medya deviyle pek de ilişkili sanmadığınız bir sitede duyabilirsiniz.
Tarayıcı izinlerine dikkat edin
Kulak Verme eklentisinin, ziyaret ettiğiniz web sitelerindeki tüm verilerinizi okumak ve değiştirmek için bir tarayıcı uzantısına verebileceğiniz en korkutucu izinlerden birini gerektirdiğini unutmayın. Bu uzantıya güvenmiyorsanız, bunu kullanırken herhangi bir hassas bilgi girmekten veya giriş yapmanızı gerektiren siteleri ziyaret etmekten kaçınmalısınız.
Ancak, uzantı eğlenceli ve eğitici, bu yüzden (gerekli önlemlerle) hiç olmazsa birkaç saat için denemenizi öneririz. Ve eğer Kaspersky Security Cloud veya Kaspersky Internet Security‘deki gibi yerleşik Gizlilik koruması özelliği olan bir antitracking aracı kullanıyorsanız, aynı siteleri izleme koruması açık ve kapalı iken ziyaret etmeyi deneyin. Sesler oldukça değişecektir.
